اظهارات اقتصادی نامزدهای ریاست‌جمهوری در روز هشتم رقابت‌ها
اولین مناظره شش نامزد ریاست جمهوری با موضوع اقتصاد در شرایطی برگزار شد که اغلب کاندیداها تلاش کردند برنامه‌های قابل اجرا ارائه دهند و حاشیه‌ها نسبت به گذشته کمتر بود اما کمتر به جزئیات و روش‌های اجرای برنامه‌ها اشاره شد. مسائلی مثل برنامه هفتم توسعه، رشد اقتصادی هشت درصد، مقابله با تحریم، صادرات و جلب سرمایه‌گذاری خارجی محور سوالات مناظره اول بود.
شب گذشته اولین مناظره شش کاندیدای دوره چهاردهم ریاست جمهوری با موضوع اقتصادی ـ مهار تورم و رشد تولید ـ برگزار شد. فارغ از برخی حاشیه‌های سیاسی که بین دو تن از نامزدها شکل گرفت و در دوره‌های گذشته نیز چنین حواشی وجود داشت، فضای کلی مناظره شب گذشته تقریبا آرام بود و نامزدها سعی کردند به دور از پرداختن به حاشیه‌های بی‌مورد، برنامه‌های اقتصادی خود را ارائه دهند.
نکته قابل توجه مناظره شب گذشه احترام همه کاندیداها به رییس‌جمهور شهید، سید ابراهیم رئیسی بود. چهار تن از کاندیداها شامل قاضی‌زاده هاشمی، قالیباف، جلیلی و زاکانی به طور تلویحی سیاستهای دولت رئیسی را تایید کردند. اگرچه نقدهایی نیز به برخی برنامه‌های اقتصادی داشتند. اغلب نیز از دادن وعده‌های غیر قابل اجرا پرهیز کردند. وعده پرداخت حقوق متناسب با رشد تورم را شاید بتوان یکی از معدود قول‌های کاندیداها دانست که قالیباف به آن اشاره کرد.
قاضی‌زاده هاشمی خود را ادامه دهند راه شهید رئیسی دانست. در عین حال گفت که مردم از وعده‌ها خسته شده‌اند. او که در دوره سیزدهم نیز نامزد ریاست جمهوری بود در سال ۱۴۰۰ وعده حل مشکل بورس را در سه روز ارائه کرده بود؛ وعده‌ای که مسعود پزشکیان، کاندیدای اصلاح‌طلب در چند نوبت با طعنه به آن اشاره کرد.
قاضی‌زاده هم در جواب گفت: متاسفانه برخی از طرفداران یکی از نامزدها بر وعده من برای بورس مانور دادند. بورس مبنی بر انتظارات است. مردم در بورس آینده را می‌خرند. در دولت روحانی چه تصمیماتی گرفته شد؟ آن موقع من نایب رئیس مجلس بودم نامه نوشتم. برای برخی افراد نیز تشکیل پرونده شده است.
اگرچه مناظره شب گذشته به دور از برخی حاشیه‌های سیاسی نبود و به اعتقاد کارشناس اقتصادی با کلی‌گویی سپری شد. اما نقطه مثبت آن را می‌توان ارایه برنامه اقتصادی از سوی همه کاندیداها دانست. به نظر می‌رسد برخی نامزدها به سبد رای روسای جمهور سالهای گوشه چشمی چشمی داشتند. مثلا محرومیت‌زدایی، حمایت از اقشار ضعیف و کنترل تورم از صحبتهای این کاندیداها بود. تولید ثروت، کارآفرینی، اقتصاد دانش بنیان، صادرات و پرهیز از خام فروشی نیز در صحبت کاندیداها دیده می‌شد. بازخوردهایی که از مناظره شب گذشته در فضای مجازی دیده شد حاکی از آن است که مخاطبان از صحبتهای کاندیداها رضایت نسبی داشتند.
لابه‌لای ارائه برنامه‌ها برخی کاندیداها گریزی هم به سیاستهای اقتصادی دهه ۹۰ می‌زدند و مسائلی مثل گره زدن اقتصاد کشور به موضوع مذاکرات و برجام، رشد پایین اقتصادی (حدود یک درصد) و مساله تورم در سالهای پایانی دولت دوازدهم را به بوته نقد می‌کشیدند.
موضوعاتی شامل برنامه هفتم توسعه، چگونگی دستیابی به نرخ رشد اقتصادی هشت درصد، برنامه برای جلب سرمایه گذاری خارجی، تهیه سند راهبردی توسعه کشور، ارتقای کسب و کار، پیمان سپاری ارزی و ثبات بخشی به اقتصاد کشور، محور سوالات بخش اول مناظره بود.
قاضی‌زاده هاشمی: مسائل سیاسی را از اقتصاد خارج کنیم
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی به عنوان اولین کاندیدا که در صندلی شماره یک نشسته بود، گفت: برای رشد اقتصادی هشت درصد، ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیارد دلار نیازمند کسب سرمایه هستیم. متاسفانه در سرمایه گذاری داخلی اکثر سرمایه‌ها خرج هزینه‌های دولت می‌شود.
او نام دولت خود را «دولت خانواده» اعلام کرد. قاضی‌زاده گفت که اقتصاد کشورمان را باید پیش‌بینی‌پذیر کنیم. دولت باید جاهایی وارد شود که بخش خصوصی وارد نشده است. نباید مردم آزاری برای بخش خصوصی و برای مردم ایجاد کنیم. سیاست های ارزی باید به نفع تجارت باشد. برای مثال نباید روغن خارجی وارد کنیم. باید کاری کنیم مردم با ایجاد رقابت، به کالاهای با کیفیت دست پیدا کنند.
قاضی‌زاده هاشمی در چهار دقیقه اول بخش دوم صحبتهای خود عنوان کرد: در خصوصی‌سازی باید رقابتی و شفاف عمل کنیم. ابزاری که الان وجود دارد بورس است. دولت باید اموال را به بورس ببرد. نباید سهم دولت را در سرمایه‌گذاری کم کنیم اما نباید نقش تصدی‌گری به آن بدهیم. دولت باید جایی باشد که مردم نمی‌خواهند یا دوست ندارند وارد آن حوزه شوند.
قالیباف: رییس‌جمهور باید حواسش به سفره مردم باشد
محمدباقر قالیباف هم که شب گذشته تلاش کرد وارد نزاع‌های سیاسی نشود گفت که حقوق باید متناسب با تورم افزایش پیدا کند.
رییس مجلس بیان کرد: برنامه هفتم میثاق ماست که باید اجرا شود پس باید رییس جمهور حواسش به سفره مردم و رشد اقتصادی و اجرای پروژه های کلان باشد؛ معتقدم باید قفل این توقف را شکسته و کار دولت شهید رئیسی را ادامه دهیم.
این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه هدررفتی در انرژی داریم، گفت: هدررفت انرژی در نیروگاه‌ها و گازهای مشعل است. در شرایطی که درآمد حوزه پتروشیمی نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار است و فقط ۷.۵ درصد آن را استفاده می کنیم.
قالیباف در چهار دقیقه مرحله دوم درباره مردمی سازی اقتصاد گفت: برای رشد هشت درصد سرمایه‌گذاری و بهره وری داریم؛ از نظر بنده بهره وری بر سرمایه گذاری ارجح است چون بهره وری فرصت می‌دهد که ظرفیت های موجود را حفظ و دنبال کرده که این برای ادامه سرمایه گذاری بسترسازی می کند.
وی با بیان اینکه حتما تحریم اثر می‌گذارد گفت: معتقدم همه دستگاه‌های دولتی یک طرف و دستگاه دیپلماسی یک طرف است؛ لذا باید برای رفع تحریم تلاش کند و برای آن طرح مشخص و روشن داریم و می شود اقدام با اقدام دنبال کرد. قرارداد با چین باز مانده و تفاهم‌ها اجرایی نشده است و این شامل قرارداد با روسیه هم می‌شود. باید از ظرفیت شانگهای و بریکس استفاده کرد.
پزشکیان: بدون ارتباط با دنیا به رشد ۸ درصد نمی‌رسیم
مسعود پزشکیان که در صندلی سوم نشسته بود نیز بیان کرد: لازمه اجرای برنامه هفتم حضور همه و مشارکت به دور از اختلاف، استفاده از کارشناسان برجسته و نه جناحی و نه دسته‌ای بلکه نخبگان و دانشگاهیان است. قطعاً اینکه عده‌ای را به اسم کارشناس میاوریم ولی کارشناس نیستند نمی‌تواند ما را به اهداف برنامه برساند.
وی اظهار کرد: امکان ندارد بدون ارتباط یا باز کردن مرزهای‌مان با دولت‌های منطقه و دنیا به رشد هشت درصدی دست یابیم. برای رشد هشت درصدی سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار پول می‌خواهیم که تهیه آن در حالت عادی غیر ممکن است. در نتیجه چگونگی حل مشکلات ما در ارتباط برقرار کردن با دنیا و ارتباطات بین‌المللی از ملزومات دستیابی به این هدف است.
به گفته پزشکیان، باید به تولید کنندکان، اتاق بازرگانی و مشارکت‌کنندگان در تولید میدان دهیم و دست‌شان باز باشد تا کار کنند؛ نباید بدن تولید کننده بلرزد که فردا قرار است چه بلایی بر سر او بیاید.
تاکید جلیلی بر جذب سرمایه برای رشد اقتصادی
سعید جلیلی دیگر کاندیدای انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری نیز در اولین مناظره با پنج کاندیدای دیگر این انتخابات گفت: چیزی که قانون می‌شود، مثل برنامه هفتم توسعه که مورد وفاق ملی است، نباید در آن تردید ایجاد شود.
وی بیان کرد: شعار یک جهان فرصت ما واقعی است. رشد هشت درصدی قابل تحقق است و ایران می تواند جهش کند؛ اما لازمه آن این است که رشد فقط با جذب سرمایه انجام نمی‌شود. برای جهش کشور دولت باید نقش‌آفرین باشد و برای همه آحاد جامعه بستر برای رشد اقتصادی را فراهم کند؛ این کار با برنامه‌ریزی محقق می‌شود.
زاکانی: درآمد مردم ریالی و خرج دلاری است
علیرضا زاکانی ـ شهردار تهران نیز که در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا شده محور صحبتهای خود در بخش اقتصاد را بر پرهیز از نگاه صرف به کشورهای غربی دانست و گفت: مشکل اقتصاد ایران تجویزهای اقتصادی امریکا است.
زاکانی افزود: بنده برای تحول در اقتصاد در چهار محور برای ارتقای شاخص عدالت و پیشرفت با استفاده از همه فرصت ها قائلم باید تاکید بر استقلال اقتصادی بر اساس دلارزدایی از اقتصاد و تکیه به پول ملی و افزایش قدرت پول ملی کنیم. ثانیا جهش تولید با حرکت به سمت تولید محصول محور و دانش بنیان و با ارزش افزوده بالا را پیگیری کنیم. حاکمیت مردم سالاری دینی در عرصه اقتصاد را بپذیریم و نکته چهارم هم خلق ثروت و توزیع عادلانه ثروت را در دستور کار بگذاریم.
وی اظهار کرد: مردم ریالی درآمد کسب می‌کنند اما با مسیری که ما تعیین کردیم دلاری خرج می‌کنند. تا وقتی این حل نشود اساسا امکان حل موضوع وجود ندارد.
پورمحمدی: مردم مشکلات را با پوست و گوشت درک می‌کنند
اما مصطفی پورمحمدی در مناظره شب گذشته اظهاراتی غیر قابل پیش بینی را ارائه داد. او تحریم را مساله مهمی دانست و گفت: ما همه مشکلات اقتصادی را می‌دانیم اما مردم این مشکلات را روزمره لمس می‌کنند و با پوست و گوشت خود آن‌ها را درک می‌کنند. مگر می‌شود یک مشکل مهم به نام مسائل اقتصادی را از این منظر حل کنیم. نزدیک به دو دهه است که با مسئله تحریم مواجه هستیم. برخی اول گفتند که تحریم مسئله مهمی نیست و هنوز هم می‌گویند این مسئله مهم نیست. دنیا تحریم فلج‌کننده بر ما تحمیل کرده و ما ساده از کنارش می‌گذریم.
وی یادآور شد: اما بعد از گذشت مدتی گفتیم نه تحریم هم مسئله است و ۲۰ تا ۳۰ درصد به اقتصاد ما آزار وارد می‌کند. نقل و انتقال مالی را که گرفتار آن هستیم و ده‌سال است باید آن را حل کنیم. ما در میان ۲۰۴ کشور جزو ۳ کشور لیست سیاه قرار گرفته‌ایم.
پورمحمدی بیان کرد: چرا رهبری فرمودند برنامه‌های گذشته توسعه ۳۰ تا ۳۵ درصد اجرا شده‌اند؟ مگر قانون نبودند؟ مگر برنامه نبودند؟ چرا محقق نشدند؟ شاید برنامه هم ایراد دارد. به این موضوع هم فکر کنیم و آن را در نظر بگیریم.
وی با اشاره به صحبت قاضی زاده مبنی بر نیاز به ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیارد دلار برای رشد اقتصادی گفت که که فکر می‌کنم کمتر باشد. در خوشبینانه‌ترین حالت ۵۰ درصد آن از ریال تامین شود که حدود ۶ هزار همت خواهد شد، این را از کجا می‌خواهیم تامین کنیم؟ از مردمی که به ما اعتماد ندارند و سرمایه آنان در بورس از میان رفته و پول‌های خود را به دلار و طلا بدل می‌کنند؟ جای پراکنده می‌برند و حاضر نیستند به سمت تولید ببرند؟
پورمحمدی تاکید کرد: این حرف‌ها دلیل بر مأیوس شدن ما نیست یا اینکه نمی‌توانیم. ما این راه تا اینجا پیمودیم، قدرت ایجاد کردیم و در جایگاه والای فعلی قرار گرفتیم. در مقابل این تحریم سخت ایستادیم که توانمندی ملی ما را به اینجا رساند وگرنه دچار فروپاشی می‌شدیم. تحریم خیلی مهم است اما ما مهم‌تر و قدرتمندتریم. قدرت خود را باور کنیم و البته اشتباهات خود را هم بپذیریم.
یک کارشناس: به کلیات مسائل اقتصادی اشاره شد اما راهکار دقیقی ارائه نشد
یک کارشناس اقتصادی معتقد است هیچکدام از کاندیداها به مسائل اقتصادی اشراف مورد مطالبه را نداشتند.
بهاءالدین حسینی هاشمی به ایسنا گفت: برای مثال به موضوع تورم اشاره شد ولی علت اصلی و راه حل آن را مطرح نشد. این یعنی اشراف یا برنامه‌ای نداشتند یا مشاوری که در این برهه از زمان با توجه به مسائل و مشکلات راه کار مناسبی ارائه دهد، وجود نداشت. تورم یک عارضه است ولی علت آن چیز دیگری است.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: به عنوان کسی که سال‌ها در بخش اقتصادی فعالیت کردم معتقدم هیچکدام از شش نامزد انتخاباتی هنوز دوای درد شرایط اقتصادی کشور را پیدا نکرده‌اند. به کلیات پرداختند اما توقع داشتیم که بگویند علت تورم از کجاست. البته به طور کلی اشاره کردند که دولت ها باعث ایجاد تورم هستند و واقعیت هم همین است. اما سوال اینجاست که چگونه؟
رضایت نسبی مخاطبان از مناظره اول
اگرچه مناظره شب گذشته به دور از برخی حاشیه‌های سیاسی نبود و به اعتقاد کارشناس اقتصادی با کلی‌گویی سپری شد. اما نقطه مثبت آن را می‌توان ارائه برنامه اقتصادی از سوی همه کاندیداها دانست. به نظر می‌رسد برخی نامزدها به سبد رای رؤسای جمهور سالهای گوشه چشمی چشمی داشتند. مثلا محرومیت‌زدایی، حمایت از اقشار ضعیف و کنترل تورم از صحبتهای این کاندیداها بود. تولید ثروت، کارآفرینی، اقتصاد دانش بنیان، صادرات و پرهیز از خام فروشی نیز در صحبت کاندیداها دیده می‌شد. بازخوردهایی که از مناظره شب گذشته در فضای مجازی دیده شد حاکی از آن است که مخاطبان از صحبتهای کاندیداها رضایت نسبی داشتند.
منبع: ایسنا
