بنرهای تبلیغاتی، چالش بزرگ زیست محیطی
مشکل عدم بازیافت بنرهای تبلیغاتی در سراسر دنیا همچنان به قوت خود باقی است و اغلب کشورها بنرها را خرد کرده، به ترکیبات دیگر افزوده و مواد دیگری تولید می‌کنند، شهرداری اصفهان نیز با یک روش از بنرهای تبلیغاتی سوخت مایع تولید می‌کند.
مدتی پیش به مناسبت هفته جهانی صنایع دستی، طرحی در شهرداری اصفهان به تصویب رسید که بنا شد مردم در هنر قلمکار خیابانی مشارکتی دسته‌جمعی داشته باشند، کمال حیدری معاون فرهنگی شهرداری اصفهان به همین مناسبت گفته بود: «پاسداشت هویت و شخصیت صنایع دستی به ویژه گرامی‌داشت هنرمندان فعال در این عرصه که از سرمایه‌های اصلی این شهر به شمار می‌روند، مبنای طراحی و اجرای چندین ویژه برنامه از سوی معاونت فرهنگی شهرداری اصفهان در این ایام قرار گرفته است.»
شنیده‌ها حاکی از این بود که بنا است، این سفره قلمکار، به جای پازل‌نگاره ارگ جهان‌نما چند روزی به نمایش گذاشته شود، حال این سوال مطرح می‌شود که شهرداری اصفهان بنرهای تبلیغاتی و پازل‌نگاره ارگ جهان‌نما که قابلیت بازیافت ندارد را می‌خواهد به چه سرانجامی برساند؟ در برخی از شهرها، چاپ بنرهای شهری کاهش یافته یا حتی حذف شده است تا محیط زیست سالم‌تری داشته باشند.
در این خصوص سیدعلی معرک‌نژاد، مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان اظهار کرد: شهرهای مختلف واکنش‌های متفاوتی نسبت به بنر و چاپ آن نشان داده‌اند؛ بعضی شهرها به دنبال حذف آن هستند و از تبلیغات پارچه‌ای استفاده می‌کنند.
چاپ پارچه به جای چاپ بنر در اصفهان
وی با بیان اینکه در شهرداری اصفهان هر دو مسیر طی شده، خاطرنشان کرد: در هر دو مسیر نتایج خوبی به دست آمده است، در مسیر اول به جای چاپ بنر، چاپ پارچه می‌زنیم حتی یک نمونه از آن چند ماه گذشته، چاپ و در سطح شهر، پخش شد.
معرک‌نژاد با اشاره به طرحی با عنوان ساماندهی سازه‌ها، بیان کرد: طبق مطالعات میدانی، میادین و مکان‌های خاصی که می‌تواند اطلاع‌رسانی شود، شناسایی شده و طبق مصوبه هفته گذشته کمیته اجرایی تبلیغات شهرداری، مقرر شد یک سری از این سازه‌ها مخصوصا در بافت مرکزی و تاریخی شهر، حذف شود تا به سمت سبک‌سازی سازه‌ها پیش برویم.
مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اصفهان افزود: اقدام شاخص دیگر این است که حوزه خدمات شهری واحد تجزیه حرارتی خود را راه‌اندازی کرده، البته این کار چند سال به صورت آزمایشی اجرا شد و امسال این ظرفیت در حال توسعه است.
تبدیل بنرهای غیرقابل بازیافت به سوخت مایع
وی در ادامه بیان کرد: واحد تجزیه حرارتی در قسمت پسماند شهرداری برای موادی مثل پارچه و بنر که غیرقابل بازیافت است، کابرد دارد و از مواد غیرقابل بازیافت، فرآوری‌های مثبت و ارزشمندی چون سوخت مایع تولید می‌کند که برای شهر ارزش افزوده دارد و منبع درآمدی در درازمدت برای شهرداری خواهد بود.
معرک‌نژاد در پایان از راه‌اندازی مجموعه طراحان خبر داد که شهرداری از طریق آن به طراحان شهر متصل می‌شود و از نظرات و ایده‌های طراحان استفاده می‌کند.
بنرهایی که بازیافت نمی‌شوند
محمد یعقوبی کارشناس محیط زیست در این خصوص در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان اظهار کرد: سال‌هاست استفاده از بنرهای تبلیغاتی در کشور به شکل بی‌رویه‌ای رواج پیدا کرده‌است، به گونه‌ای که در هر نشست خبری، برنامه تودیع یا مراسم دانشگاهی و …، حجم گسترده‌ای از این بنرها در اندازه‌ها و طرح‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته و روی در و دیوار نصب می‌شود.
وی با بیان اینکه بنرهای تبلیغاتی غیرقابل بازیافت است و هنوز هم یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های زیست محیطی دنیا محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: تصور کنید این حجم گسترده از بنرها در کشور تنها چند ساعت یا چند روز کاربرد دارد و پس از آن، امکان استفاده از این بنرها وجود ندارد، بازیافت هم که نمی‌شود، در صورت سوزانده شدن نیز گازهای سمی و خطرناکی را در هوا منتشر کرده و به آلودگی محیط زیست دامن می‌زند؛ بنابراین با این حجم گسترده از بنرهای تبلیغاتی در کشور باید چه کرد؟
یعقوبی ضمن اشاره به جنس بنرهای مورد استفاده، توضیح داد: بنرهای تبلیغاتی عمدتاً از یک توری مش پلی‌استری که توسط یک لایه از پلیمر پی‌وی‌سی پوشش داده شده و چسبندگی پلیمر پی‌وی‌سی به شبکه توری پلی‌استر به اندازه‌ای زیاد است که جداسازی این دو ماده از یکدیگر تقریباً غیرممکن است.
کارشناس محیط زیست با اشاره به اینکه در دنیا تقریباً هیچ روش بازیافتی برای بنرهایی از این جنس وجود نداشته و همچنان یک چالش زیست محیطی بزرگ محسوب می‌شود، گفت: مشکل عدم بازیافت بنرهای تبلیغاتی در سراسر دنیا همچنان به قوت خود باقی است و اغلب کشورها این بنرها را خرد کرده، به ترکیبات دیگر افزوده یا از آن کفپوش بازیافتی می‌سازند در حقیقت بنرهای تبلیغاتی در این روش‌ها نه بازیافت شده و نه تبدیل می‌شوند، بلکه در مواردی آن هم به صورت محدود و انگشت‌شمار، به وسایل تزئینی و هنری مانند کیف تبدیل می‌شوند.
وی با بیان اینکه همه ساله حجم زیادی از بنرهای تبلیغاتی روی هم تجمیع و انبار می‌شود، تصریح کرد: مزیت روش ابداعی جدید این است که به هر میزان بنر تبلیغاتی داشته باشیم، می‌توانیم به همان میزان نیز پلیمر بازیافتی یا پی‌وی‌سی بازیافتی قابل استفاده، تولید کنیم، پلی‌استر را می‌توان جدا و در صنایع مختلف دیگر از آن استفاده کرد یا با بازگرداندن پی‌وی‌سی بازیافتی به خط تولید، بنرهای تبلیغاتی ساخت یا برای تولید قطعات دیگر در صنایع از جمله ساخت در و پنجره، لوله پولیکا و… از آن استفاده کرد.
بنرها را تفکیک کنید
یعقوبی به این موضوع نیز اشاره کرد که همه ساله حجم زیادی از بنرهای تبلیغاتی در کشور تولید شده و پس از مصرف، دپو می‌شوند، این بنرها را حتی نمی‌توان آتش زد، زیرا به محض آتش گرفتن گازهای سمی خطرناکی در هوا آزاد کرده و محیط زیست را آلوده می‌کند. تنها راه‌حل عاقلانه و اقتصادی این است که مواد این بنرها از یکدیگر تفکیک شده و پس از تبدیل به ماده اولیه، باردیگر مورد استفاده قرار گیرد؛ به طور مثال می‌توان ۱۰۰ تن بنر تبلیغاتی را به ۱۰۰ تن ماده اولیه پلیمری تبدیل کرد و مجدداً در صنایع مورد استفاده قرار داد، هم‌اکنون قیمت بازیافتی دو پلیمر در بازار روی هم ۱۰-۱۱ هزار تومان است؛ اگر این بنرها بازیافت شوند دوباره می‌توان آنها را با همین قیمت به فروش رساند.
خط تولید بنر تبلیغاتی باید متوقف شود
این کارشناس، تنها راه خلاصی از چنین حجم گسترده از بنرهای تبلیغاتی در کشور را بازیافت دانسته و بیان کرد: مشکل اینجاست که ما متولی قانونمندی برای مدیریت صحیح بنرهای تبلیغاتی در کشور نداریم یا باید قانونی را تصویب کرد که ضمن متوقف کردن خط تولید بنرهای تبلیغاتی، مردم را از استفاده از آن منع کنیم؛ البته این کار تا حدی غیرممکن است.
وی ادامه داد: یک راه‌حل دیگر نیز وجود دارد؛ اینکه بازیافت بنرها در دستور کار دولت و متولیان امر قرار گیرد، در طرح بازیافت، صد درصد مواد بنرهای تبلیغاتی از یکدیگر تفکیک شده تا بتوان از آن بارها و بارها استفاده کرد، ادارات محیط زیست و شهرداری‌ها می‌توانند در این امر پیش‌قدم شده و با فراهم‌سازی خط بازیافت بنرهای تبلیغاتی، مشکل بازیافت بنرها را برای همیشه در کشور رفع کنند؛ آنها می‌توانند تمامی بنرهای سراسر کشور را در یک جا تجمیع کرده و وارد چرخه بازیافت کنند.
یعقوبی معتقد است این طرح علاوه بر کارآفرینی، ارزش افزوده نیز ایجاد کرده و مشکل آلوده‌سازی محیط زیست را نیز برای همیشه برطرف می‌کند.
عدم استفاده از بنر تبلیغاتی نیازمند فرهنگسازی
کارشناس محیط زیست از استقبال بالای مردم از بنرهای تبلیغاتی اظهار تاسف کرد و گفت: همه ساله حجم زیادی از این بنرها در تبلیغات، همایش‌ها، انتخابات و حتی توسط مردم عادی مورد استفاده قرار می‌گیرد، تنها راهکار خلاصی از بنرهای تبلیغاتی راه‌اندازی خط تولید بازیافت در کشور است؛ زیرا با جداسازی مواد تشکیل‌دهنده آن، می‌توان دوباره از مواد آن در چرخه استفاده کرد و مشکل زیست محیطی را برطرف کنیم.
وی معتقد است این بنرها به خودی خود مشکل خاصی را برای محیط زیست ایجاد نمی‌کنند. آنها تنها زمانی خطرناک می‌شوند که حجم زیادی روی هم تجمیع شده و در انباری دپو شوند، چنانچه این انبار به هر دلیلی دچار آتش‌سوزی شود، گازهای سمی آزاده شده و آلودگی‌های زیست محیطی خطرناکی را ایجاد می‌کند.
یعقوبی در پایان اظهار کرد: هرچه سریع‌تر باید مشکل دپوی بنرهای تبلیغاتی را رفع کرد و اقدامی عاجل در راه‌اندازی خط بازیافت این بنرها انجام شود، چرا نباید از ماده اولیه‌ای که اتفاقاً ارزش اقتصادی کلانی نیز تولید می‌کند، استفاده بهینه کرد؟ تا کی باید این بنرها دپو شوند؟ تا چند سال باید از آنها نگهداری کرد؟ باید مسئولین تدبیری اندیشیده و محیط زیست را از شر حجم گسترده‌ای از بنرهای تبلیغاتی در کشور نجات دهند.
اگرچه تلاش شهرداری برای کاهش بنرهای تبلیغاتی و یا تبدیل آن به مواد دیگر ارزشمند است، اما باید توجه داشت، آلودگی بصری در شهرها که یکی از عواملش بنرهای تبلیغاتی است، موجب تشویش و اضطراب شهروندان می‌شود، با گسترش فضای مجازی، بسیاری از اطلاع‌رسانی‌ها می‌تواند در بستر اینترنت انجام شود تا محیط زیست سالم بماند.
از طرفی استفاده از پارچه به جای بنر، هم آسیب زیست محیطی کمتری دارد و حتی گاهی چاپ دستی روی آن به شهر روح می‌بخشد چراکه اصفهان شهر هنر است و هنر باید در آن گرامی داشته شود و این ارزش می‌تواند در تک تک المان‌های شهری مورد استفاده قرار گیرد.
منبع: فارس
