موزه نوش‌آباد؛ موزه وعده‌های تاریخی
بنای «شترخان» که در میدان «زمین وقفه» نوش‌آباد بنا شده است، در سال ۱۳۸۳ با هدف راه‌اندازی موزه مردم‌شناسی توسط شهرداری نوش‌آباد خریداری شد و در ۲۲ مرداد ۱۳۸۴ به شماره ۱۳۱۱۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و قرار بود که بهصورت مشارکتی با اداره میراث فرهنگی راه‌اندازی شود، ولی با وجود نزدیک به دو دهه وعده مسئولان میراث فرهنگی، هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.
اولین وعده از سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آران و بیدگل در ۱۸ مرداد ۱۳۸۸ بود که از راه‌اندازی موزه مردم‌شناسی نوش‌آباد در بنای تاریخی شتر خان این شهر در دهه فجر ۱۳۸۸ خبر داد.
علیرضا محسنی‌تبار در آن تاریخ با اشاره به پیشرفت ۶۰ درصدی ساخت موزه نوش‌آباد، افزود: مرمت این بنای تاریخی با مشارکت اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی آران و بیدگل و شهرداری نوش‌آباد بهصورت اضطراری در سال ۱۳۸۵ با اعتباری معادل ۲۰۰ میلیون ریال از محل اعتبارات استانی آغاز شد.
وعده دوم از محمدرضا کارگر، مدیرکل امور موزه‌ها و آثار منقول وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بود که در نوروز سال ۹۶ در ششمین همایش روز نوش‌آباد و در حضور مردم قول مساعد داد که تا پایان سال ۹۶، اولین موزه تخصصی شتر کشور در نوش‌آباد به بهره‌برداری برسد، در حالی که با گذشت شش سال از آن روز، وضعیت این موزه همچنان در ابهام است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کاشان ۲۹ خرداد ۹۶ در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها از راه‌اندازی دوباره پروژه موزه نوش‌آباد خبر داد و گفت: این طرح جهت تاییدیه به اداره کل موزه‌های کشور ارسال شده و پس از اخذ تأییدیه نهایی از محل اعتبارات سال جاری به مرحله اجرا در می‌آید.
محسن جاوری با اشاره به تخصیص ۳۰۰ میلیون ریال از محل اعتبارات ملی ویژه طرح محتوایی موزه نوش‌آباد اظهار کرد: موزه نوش‌آباد در سال ۱۳۸۰ به عنوان موزه‌های مردم‌شناسی ثبت شد، اما متأسفانه تاکنون اقدامی در جهت تکمیل و راه‌اندازی موزه نوش‌آباد نشده است.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آران و بیدگل روز چهارشنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۶ گفت: مبلغ پنج میلیارد ریال از محل اعتبارات ملی برای طراحی، مطالعه و اجرای طرح‌های مختلف در سایت موزه شهر زیرزمینی نوش‌آباد اختصاص یافته است.
جواد صدیقیان وعده داد: راه‌اندازی این سایت موزه، پس از یک دهه پیگیری با هدف به نمایش گذاشتن اشیای تاریخی کشف شده در شهر زیرزمینی نوش‌آباد و آثاری در باب مردم‌شناسی و آداب و آئین‌های کهن رایج در نوش‌آباد انجام می‌شود.
بازار وعده‌های راه‌اندازی موزه مردم‌شناسی نوش‌آباد به راه بود که خبر رسید موریانه بر موزه نوش‌آباد افتاده است و روز یکشنبه ۲۹ مرداد ۱۳۹۷ مدیر پایگاه میراث فرهنگی نوش‌آباد از آغاز طرح کنترل موریانه‌ها در بنای موزه شترخان این شهر خبر داد.
زهرا ساروخانی گفت: موریانه یکی از عوامل آسیب‌رسان جدی به بناهای تاریخی نوش‌آباد است و از این رو محافظت بلندمدت در برابر آسیب‌های این‌چنینی پیش از آغاز هر گونه عملیات مرمتی در موزه شترخان در اولویت قرار گرفت.
همچنین یک فعال حوزه میراث فرهنگی گفت: با پیگیری‌های مستمر انجمن دوستداران آثار تاریخی و مفاخر نوش‌آباد، مجوز راه‌اندازی موزه مردم‌شناسی این شهر، در مجموعه تاریخی شترخان توسط اداره کل موزه‌های سازمان میراث فرهنگی کشور در سال ۱۳۸۰ تصویب شد.
سید جعفر فاطمی، روز یکشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ افزود: اداره میراث فرهنگی شهرستان آران و بیدگل با تأخیر و توقف طولانی مدت در انجام تعهد خود، موجب شده تا درها و پنجره‌های چوبی نصب شده ساختمان موزه در خطر حمله موریانه‌ها قرار گرفته و تأسیسات آن نیز تخریب شود.
چهارمین رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان آران و بیدگل نیز گفت: پیگیری تکمیل موزه نوش‌آباد را از اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و سازمان میراث فرهنگی درخواست کرده‌ایم.
مجید نوری روز یکشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: موزه نوش‌آباد از برنامه‌های اولویت‌دار است، چون روز به روز بیشتر در معرض تخریب است و اگر اعتبار مورد نیاز فراهم شود، تخصیص خواهیم داد و امیدواریم در سال جاری بتوانیم با دریافت اعتبار لازم، و مرمت و تجهیز موزه، را انجام بدهیم.
محمود اشرفی به عنوان چهارمین شهردار نوش‌آباد در ۲۷ تیر ۹۸ در گفت‌وگو با ایسنا از آغاز عملیات مرمت ساختمان موزه مردم‌شناسی این شهر برای چندمین مرتبه خبر داد.
وی اظهار کرد: در این مرحله از مرمت موزه نوش‌آباد، ۵۲۰ میلیون ریال از محل اعتبار سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تخصیص داده شده است. عملیات مربوط به آجرفرش بام، نماسازی بدنه شامل هزاره و اجرای آجر سنتی و سپس کاهگل و سیمگل ساختمان انجام خواهد شد.
روزهای موزه نوش‌آباد در میان وعده‌های مسئولان می‌گذشت که علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در بهمن‌ماه هنگام سفر به نوش‌آباد وعده داد با تخصیص ۲۰۰ میلیون تومان اعتبار موزه شترخان راه‌اندازی شود.
اردیبهشت ۱۳۹۹ بود که سید حسین چاکری هم در گفت‌وگو با پایگاه خبری اهل کاشانم وعده داد: برای تکمیل موزه شترخان نوش‌آباد از طرف اداره میراث فرهنگی آران و بیدگل در سال جاری اعتباری بالغ بر ۷۰۰ میلیون ریال اختصاص داده شده است که با تأمین معادل این بودجه از طرف شهرداری نوش‌آباد امیدوار به تکمیل و بهره‌برداری آن تا پایان امسال هستیم.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان آران و بیدگل گفت: عرصه موزه شترخان نوش‌آباد ۸۰۰ متر و زیربنای آن ۶۰۰ مترمربع است که از سال ۱۳۸۸ تاکنون در چهار نوبت اعتباری برابر با یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال برای ساخت این بنا هزینه شده است.
وعده‌ها بی‌جایی می‌رسد که نایب‌رئیس شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد حوزه میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان در ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ به ایسنا، گفت: با گذشت ۲۰ سال از صدور مجوز راه‌اندازی موزه مردم شناسی نوش‌آباد، شرایط به گونه‌ای است که امروز نگران تخریب این اثر تاریخی هستیم.
امیر کدخدایی افزود: شهری که در دل کویر، بخشی از تمدن سیلک را میراث داری می‌کند، پس از گذشت سال‌ها تلاش، برای احیا و حفظ حیات فرهنگ و تمدن ایران اسلامی، همچنان بی‌پناه مانده است.
علی مکاریان، عضو شورای اسلامی شهر نوش‌آباد گفت: حفظ و توجه به میراث فرهنگی هر نقطه از جهان نیازمند شناختن و شناساندن میراث کشور به آیندگان است و در این راستا، موزه‌ها جایگاه ویژه‌ای در حفظ و توسعه صنعت جهانگردی ایفا می‌کنند.
وی اظهار کرد: برنامه ریزان گردشگری جهان، برنامه‌ها و تبلیغات هدفمندی را برای ایجاد موزه‌های کشورشان طراحی می‌کنند تا بتوانند گردشگران بیشتری را به خود جذب کنند و ما نمی‌توانیم با توجه به پشتوانه تاریخی و تمدنی کشورمان بی‌توجه باشیم.
مکاریان افزود: موزه‌ها و مراکز فرهنگی فضایی برای افزایش دانش همگانی و پایدارسازی آموزش و آموزش مستمر شهروندان است و می‌توان از این قابلیت‌ها برای جذب گردشگر فرهنگی و ایجاد کارآفرینی حتی در شهرهای کوچکی مثل نوش‌آباد استفاده کرد.
این عضو شورای اسلامی شهر نوش‌آباد، تصریح کرد: اقدام‌های اولیه برای راه‌اندازی موزه نوش‌آباد از سال ۱۳۸۴ آغاز شده است، اما تاکنون با گذشت ۱۸ سال هنوز بخش مرمت فضای فیزیکی آن نیز به نتیجه خاصی نرسیده و نیازمند عزم جدی مسئولان میراث فرهنگی آران و بیدگل و استان اصفهان است.
وی تأکید کرد: تکمیل و آغاز فعالیت موزه مردم‌شناسی نوش‌آباد، نیازمند اختصاص اعتبار ویژه است و بودجه‌های اندکی که هرساله برای این فضا در نظر گرفته می‌شود کافی نیست و به مرور زمان، کارهایی که انجام شده نیازمند بازسازی دوباره است.
مکاریان گفت: شرایط تاریخی و تمدنی منطقه نوش‌آباد به ویژه مجموعه باستانی شهر زیرزمینی، آیین‌های سنتی و مذهبی محرم و آثار کشف شده در بناهای تاریخی شهر نظیر تپه قبرستان و قلعه کهریز انتظار داریم مسئولان وزارت میراث فرهنگی، یک‌بار برای همیشه اقدام اساسی برای تکمیل موزه نوش‌آباد انجام دهند.
بنای تاریخی شترخان نوش‌آباد در دوره پهلوی اول برای نگهداری شتر استفاده می‌شد و شامل بخش‌های تالار اصلی و اتاق‌های جانبی، انبار اجناس، محل نگهداری شتر و بارانداز و اتاق ساربان بوده و قرار است به‌عنوان موزه مردم‌شناسی مورد استفاده قرار بگیرد.
منبع: ایسنا
