چالش‌ها و فرصت‌های کارآفرینی در ایران
در شرایط اقتصادی فعلی راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک و خانگی با چالش‌های بسیاری همچون کمبود حمایت‌های دولتی، قوانین پیچیده بهداشت ونبود دانش کافی در زمینه مدیریت روبه‌رو است، با این حال شناسایی فرصت‌های موجود، بهره‌گیری از منابع محدود و نوآوری می‌تواند مسیر موفقیت را هموار کند.
کارآفرینی به‌ویژه در عرصه کسب‌وکارهای کوچک و خانگی یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای مقابله با چالش‌های اقتصادی و بیکاری در کشور است.
در شرایطی که بسیاری از صنایع بزرگ با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستند، کسب‌وکارهای کوچک و خانگی می‌توانند نقشی کلیدی در اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی ایفا کنند؛ به‌ویژه برای زنان و زنان سرپرست خانوار این نوع کارآفرینی می‌تواند به‌عنوان یک راه‌حل مؤثر برای تأمین درآمد و بهبود شرایط زندگی شناخته شود.
ایجاد و نگهداری کسب‌وکارهای کوچک به‌ویژه در حوزه‌های خانگی با چالش‌های متعددی همراه است، مشکلاتی همچون نبود حمایت‌های کافی از سوی دولت‌ها، سخت‌گیری‌های قانونی، کمبود دانش و مهارت‌های مدیریتی و محدودیت‌های مالی از جمله موانعی هستند که ممکن است کارآفرینان به‌ویژه زنان با آن‌ها روبه‌رو شوند.
در این زمینه طرح‌های حمایتی و ارائه تسهیلات مالی از سوی صندوق‌های توسعه‌ای در سال‌های اخیر گام‌هایی در جهت رفع این مشکلات برداشته است، اما همچنان بسیاری از موانع به‌ویژه در بخش قوانین و مقررات وجود دارند که باید مورد توجه قرار گیرند.
شرایط اقتصادی و حمایت‌های دولتی و خصوصی
سعید حشمتی، استاد دانشگاه تهران می‌گوید: شرایط اقتصادی کشور در حال حاضر به ویژه از بُعد اقتصادی چندان مطلوب نیست، به همین دلیل کارآفرینی به ویژه برای زنان سرپرست خانوار و بانوان به طور کلی بسیار چالش‌برانگیز است، و بسیاری از بانوان در شهرستان‌ها و مناطق مختلف کشور به‌ویژه در کسب و کارهای خانگی برای تأمین معاش خود و خانواده‌شان تلاش می‌کنند، یکی از مشکلات بزرگ این افراد این است که بدون حمایت‌های لازم از سوی دولت یا بخش خصوصی امکان رشد و ادامه کار برایشان بسیار محدود می‌شود.
وی می‌افزاید: یکی دیگر از مشکلات جدی که بانوان با آن مواجه‌اند قوانین سختگیرانه بهداشتی است، برای مثال خانمی که در خانه ترشی یا خوراکی‌های خانگی تولید می‌کند، نمی‌تواند به راحتی مجوزهای بهداشتی لازم را دریافت کند، حتی اگر تمام اصول بهداشتی را رعایت کند، بسیاری از این افراد فضای مناسبی برای رعایت استانداردهای بهداشتی ندارند، و این قوانین دست و پاگیر مانع از پیشرفت کسب و کارشان می‌شود.
کمبود دانش و مهارت در مدیریت کسب و کار
استاد دانشگاه و مشاور کسب و کار تصریح می‌کند: چالش مهم دیگری که بسیاری از کارآفرینان خانگی با آن مواجه هستند، کمبود دانش در زمینه مدیریت کسب و کار است، بسیاری از کسب و کارها به‌دلیل نداشتن آگاهی کافی در زمینه مدیریت، فروش، بازاریابی و ارتباط با مشتری به شکست می‌انجامند، این مشکل به‌ویژه در کسب و کارهای خانگی و کارآفرینی بانوان شایع است، برای حل این مشکل نیز باید آموزش‌های مناسب و مهارت‌های کسب و کار به این افراد ارائه شود.
حشمتی درباره پیش‌نیازهای راه‌اندازی کسب و کار خاطرنشان می‌کند: اولین و مهم‌ترین پیش‌نیاز موفقیت در کارآفرینی شناسایی فرصت‌ها است، این فرصت‌ها می‌توانند از نیازهای جامعه، مشکلات موجود و مسائل شخصی افراد به وجود آید، همانطور که در دوران کرونا نیاز به ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی‌کننده ایجاد شد و این خود یک فرصت برای کسب و کارها بود، همچنین ناکارآمدی‌ها و مشکلات موجود در جامعه می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای کارآفرینی ایجاد کند.
وی ادامه می‌دهد: لیست گنج (Assets)، داشتن منابع مناسب یکی دیگر از پیش‌نیازهای راه‌اندازی کسب و کار است،گاهی اوقات افراد می‌توانند با استفاده از مهارت‌ها و منابع موجود خود بدون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان کسب و کار موفقی راه‌اندازی کنند، نمونه‌های بسیاری وجود دارد که افراد با استفاده از مهارت‌های خاص خود و منابع محدود کسب و کارهای موفقی ایجاد کرده‌اند.
استاد دانشگاه و مشاور کسب و کار اظهار می‌کند: در دنیای امروز برای موفقیت در کسب و کار، نوآوری و خلاقیت بسیار مهم است؛ کسب و کارهای جدید باید متفاوت و متمایز از سایر رقبا باشند.
نقش صندوق‌های حمایتی
حشمتی می‌گوید: صندوق‌های حمایتی همچون صندوق توسعه ملی نیز نقش مهمی در حمایت از کسب و کارهای کوچک دارند، اما این صندوق‌ها نیاز به تغییراتی به‌ویژه برای بانوان کارآفرین دارد، قوانین مربوط به ضمانت‌نامه‌ها و تسهیلات باید تسهیل شود تا دسترسی بیشتری به این منابع فراهم شود.
وی می‌افزاید: نمایشگاه‌ها و بازارچه‌ها می‌توانند بستر مناسبی برای معرفی کسب و کارهای کوچک باشند به‌ویژه نمایشگاه‌های بین‌المللی و بازارچه‌های محلی می‌توانند فرصت خوبی برای بازاریابی و شناساندن محصولات به مخاطبان جدید فراهم کنند، این بسترها برای کسب و کارهایی که از نظر مالی محدودیت دارند بسیار مناسب است، علاوه بر این نقش شهرداری‌ها و سازمان‌های دولتی در تأمین فضاهای مناسب برای این بازارچه‌ها بسیار مهم است.
استاد دانشگاه و مشاور کسب و کار اظهار می‌کند: مهم‌ترین چالش کسب و کارهای خانگی و کوچک به‌ویژه برای بانوان کمبود دانش و مهارت در زمینه‌های مدیریتی است، این مشکل را می‌توان با آموزش‌های مناسب حل کرد، همچنین بدون حمایت‌های دولتی و بهره‌برداری از فضای مجازی کسب و کارهای کوچک نمی‌توانند به رشد و توسعه مطلوب برسند، حال این چالش‌ها زمانی قابل حل هستند که قوانین حمایتی برای بانوان کارآفرین بهبود یابد و آن‌ها از تسهیلات و امکانات موجود بهره‌مند شوند.
در دنیای کارآفرینی به ویژه در شرایط اقتصادی دشوار کسب و کارهای خانگی به عنوان یک راهکار مؤثر برای اشتغال‌زایی و ایجاد درآمد پایدار برای بانوان و خانواده‌ها شناخته می‌شوند، با این حال چالش‌هایی همچون کمبود دانش مدیریتی، قوانین سختگیرانه بهداشتی و نیاز به حمایت‌های دولتی و خصوصی، مسیر موفقیت را برای کارآفرینان کوچک سخت کرده است.
حال برای مقابله با این چالش‌ها شناسایی فرصت‌های موجود، استفاده از منابع موجود (حتی در صورت کمبود سرمایه) و به‌کارگیری نوآوری و خلاقیت در مدل‌های کسب و کار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.، همچنین حمایت‌های قانونی و تسهیل دسترسی به منابع مالی برای کارآفرینان خانگی به ویژه بانوان می‌تواند به رشد و توسعه کسب و کارها کمک شایانی کند.
در نهایت، فضای مجازی و پلتفرم‌های آنلاین فرصتی طلایی برای گسترش کسب و کارهای کوچک و خانگی به شمار می‌آیند، به‌ویژه با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و بازارچه‌های آنلاین کارآفرینان می‌توانند محصولات خود را به بازارهای گسترده‌تری معرفی کنند، و از هزینه‌های بالای اجاره فضاهای فیزیکی بکاهند.
می‌توان گفت که برای موفقیت در کارآفرینی به ویژه در حوزه کسب و کارهای خانگی علاوه بر تلاش فردی و نوآوری حمایت‌های دولتی و بخش خصوصی و استفاده از بسترهای دیجیتال به عنوان عوامل کلیدی در رشد و توسعه این کسب و کارها محسوب می‌شوند.
منبع: ایمنا
