بررسی ابعاد اقتصادی پیمان پولی ایران و روسیه
در چارچوب توافق ایران و روسیه که تیر ۱۴۰۳ امضا شد، ایرانیان حدود یک ماه آینده قادر خواهند بود با کارت بانکی خود که به شبکه شتاب متصل است، از خودپردازهای روسیه، روبل دریافت کنند و در گام نهایی، نیمه نخست سال ۲۰۲۵ قادر به خرید از فروشگاه‌های روس نیز خواهند بود.
انتقال پول یکی از نخستین الزامات تولید، تجارت و سرمایه‌گذاری است. این مهم در سال‌های گذشته به‌سبب نبود تعاملات سازنده میان ایران و سایر کشورهای دنیا، تحریم و مناقشات پیوستن به پروتکل‌های مصوب بانکی، به چالشی جدی برای اقتصاد ایران بدل شده است. در چنین فضایی صنعتگران، تجار و بسیاری از کسب‌وکارها از نبود امکانی برای تعاملات بانکی به‌عنوان معضلی فراگیر در روند فعالیت خود یاد می‌کنند که ضربات غیرقابل جبرانی را به فعالیت آن‌ها تحمیل می‌کند.
بر همین اساس نیز سیاست‌گذاران کشور در طول چند دهه اخیر در راستای ایجاد و توسعه مبادلات پولی دوجانبه تلاش کرده‌اند. در این میان پیمان‌های پولی به ارتقای سطح تجارت میان دو کشور با ایجاد یک شبکه بانکی جدید و حذف تدریجی دلار به‌عنوان ارز واسطه‌ای کمک می‌کند.
پیمان پولی ایران و روسیه نیز که مقرر شده از شهریور سال جاری وارد مرحله عملیاتی شود نیز در راستای فرایند دلارزدایی میان دو کشور، اجرایی خواهد شد. سیاست‌گذاران و دست‌اندرکاران انعقاد این پیمان معتقدند این سازوکار به ارتقای سطح تجارت بدون اتکا به دلار منتهی خواهد شد.
کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه در گفت‌وگو با ایرنا گفته بود: تهران و مسکو باید مسائل پولی و بانکی در مناسبات دوجانبه را حل کنند که گام‌های خیلی مهمی در راستای حل این مسائل طی دو سال گذشته برداشته شد.
گام اول: اتصال پیام‌رسان‌های بانکی
اتصال پیام‌رسان‌های بانکی به‌عنوان گام عملیاتی نخست در حل مسائل پولی دوجانبه که در این راستا طی یکسال گذشته، پیام‌رسان‌های بانک‌های دو کشور به یکدیگر متصل شده‌اند.
گام دوم: ایجاد روابط کارگزاری بین بانک‌های ایران و روسیه
ایران و روسیه در ایجاد روابط کارگزاری بین بانک‌های دو کشور طی یک سال گذشته موفق عمل کردند و بعضی بانک‌های دو کشور توانسته‌اند که روابط کارگزاری با طرف مقابل داشته باشند و حساب‌های بانکی متقابل افتتاح کنند. افتتاح این حساب‌ها مهم است، چراکه از این طریق، بانک‌های دو کشور خواهند توانست با ارزهای ملی، با یکدیگر تبادل داشته باشند و کار جدی در تسهیل تجارت دوجانبه را دنبال کنند.
گام سوم: اتصال کارت‌های بانکی بین دو کشور
اتصال کارت‌های بانکی عضو شبکه شتاب ایران و کارت میر روسیه به‌عنوان گام سوم تهران و مسکو در حل مسائل پولی و بانکی انجام شد که قرار است طی سه مرحله اجرایی شود.
مرحله اول، قابلیت استفاده از کارت بانکی ایران در داخل روسیه
در مرحله اول که در حدود یک تا یک ماه و نیم آینده عملیاتی خواهد شد، کارت‌های بانکی شتاب ایران در داخل روسیه قابل استفاده خواهد بود؛ این اتفاق، خبر خوبی برای دانشجویان و گردشگران ایرانی در روسیه است که قادر خواهند بود از خودپردازهای بانک‌های داخل روسیه روبل دریافت کنند.
مرحله دوم، خرید روس‌ها از بازار ایران با کارت اعتباری «میر»
مرحله دوم این است که روس‌ها بتوانند از کارت میر خود در داخل ایران استفاده کنند. چون از نظر فنی، این کار نیاز به کار بیشتری دارد، حدو د شش ماه بعد، کارت میر در ایران فعال خواهد شد که بیشتر در خرید کالاها و اجناس برای شهروندان روس مفید خواهد بود.
مرحله سوم، خرید با کارت بانکی ایران در فروشگاه‌های روسیه
در مرحله سوم، ایرانیان قادر خواهند شد که در فروشگاه‌های روسیه نیز با کارت بانکی شبکه شتاب خود خرید کنند.
زمان‌بندی اجرای سه مرحله
مقرر است که بخشی از توافقات پولی در این چارچوب در سال ۲۰۲۴ و بخشی هم در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ انجام شود. این به آن معنا است که طی ۱۰ ماه آینده هر سه مرحله عملیاتی خواهد شد.
تبادل ریال و روبل در دستور کار بانکی
تبادل روبل و ریال هم در چارچوب بانکی انجام شود که در حال حاضر در زمینه کشف قیمت فعالیت می‌کنند که بر اساس آن مبادلات روبل و ریال هم انجام شود، همچنین مبادلات دوجانبه با ارزهای ملی در حال انجام است.
به گزارش ایمنا، با اجرایی شدن این پیمان پولی، مبادلات بر اساس ارزهای محلی‌ریال و روبل خواهد بود و نیازی نیست از ارز دیگری استفاده شود و شروعی برای جهش در مبادلات تجاری کشور خواهد بود و بسیاری از خطرات ناشی از تبدیل ارز و مبادلات با سایر ارزها را پوشش می‌دهد، به همین دلیل این مهم برای تجار ایرانی و سرمایه‌گذاران روسی بسیار مطلوب است.
منبع: ایمنا
