چالش برداشتهای مکرر از صندوق توسعه ملی برای پوشش کسری بودجه

در اوایل دهه ۹۰  صندوق توسعه ملی به عنوان یک ابزار مهم برای حفظ و گسترش سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک کشور و پشتیبانی از پروژه‌های بلندمدت تأسیس شده است. در سال‌های اخیر، برداشت‌های مکرر از این صندوق برای تامین کسری بودجه دولت تحت بررسی و انتقاد کارشناسان و نمایندگان مجلس قرار گرفته است.

در این گزارش، به مباحث مطرح‌شده توسط مهدی غضنفری، رئیس صندوق توسعه ملی، و نظرات نمایندگان مجلس پیرامون استقراض دولت از این صندوق پرداخته شده است.

رئیس صندوق توسعه ملی مهدی غضنفری، رئیس صندوق توسعه ملی، درباره وضعیت برداشت از صندوق به نکاتی کلیدی اشاره کرده است:

رعایت اصول مدیریت منابع: غضنفری بارها تأکید کرده است که برداشت از صندوق باید با در نظر گرفتن اصول مدیریت منابع و حفظ سرمایه‌های ملی انجام شود. تأمین مالی پروژه‌های راهبردی: یکی از وظایف اساسی صندوق، تأمین مالی پروژه‌های کلان و استراتژیک کشور است که تأثیرات بلندمدتی بر اقتصاد دارند.

انتقاد از برداشت‌های مکرر: غضنفری نسبت به برداشت‌های مکرر و غیرمعمول از صندوق برای تامین کسری بودجه دولت انتقاد کرده و این رویه را مغایر با اهداف بلندمدت صندوق دانسته است.

نظرات نمایندگان مجلس درباره استقراض دولت از صندوق توسعه ملی

نمایندگان مجلس نیز در این باره نظرات مختلفی دارند که به چند نمونه مهم اشاره می‌شود:

نگرانی از کاهش منابع صندوق: بسیاری از نمایندگان نگرانند که برداشت‌های پی‌در‌پی از صندوق توسعه ملی باعث کاهش منابع این صندوق و محدودیت در تامین مالی پروژه‌های بلندمدت و زیرساختی کشور شود.

لزوم شفافیت در استفاده از منابع صندوق: نمایندگان خواستار شفافیت بیشتر در مدیریت و استفاده از منابع صندوق هستند و بر این باورند که دولت باید برنامه‌ریزی‌های بلندمدتی برای استفاده از این منابع داشته باشد.

بهره‌گیری هدفمند از منابع: برخی نمایندگان معتقدند که باید از منابع صندوق به صورت هدفمند و تنها در پروژه‌های کلان و ضروری استفاده شود و جایگزین کردن آن به جای منابع بودجه جاری کشور نباید صورت گیرد.

برداشت‌های اخیر و پیامدهای اقتصادی

در سال‌های اخیر، به دلیل چالش‌های اقتصادی و کسری بودجه، دولت به دفعات از منابع صندوق توسعه ملی استفاده کرده است:

کمک به بودجه جاری: با مجوز رهبر انقلاب، بخشی از سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی به بودجه جاری دولت تزریق شده است.

این اقدام به تامین مالی پروژه‌های فوری دولت و کاهش کسری بودجه کمک کرده، اما نگرانی‌هایی را نیز در خصوص پایداری این منابع در بلندمدت ایجاد کرده است.

تأثیرات درازمدت: استفاده بیش از حد و غیرهدفمند از صندوق می‌تواند توانایی کشور برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های استراتژیک را کاهش دهد و توسعه اقتصادی را با چالش‌های جدیدی مواجه سازد.

برداشت از صندوق توسعه ملی و استقراض دولت از این منابع به یکی از چالشهای پر هزینه برای  اقتصاد کشور تبدیل شده است. نظرات کارشناسان و نمایندگان مجلس نشان‌دهنده نگرانی‌هایی جدی درباره کاهش منابع صندوق و نیاز به شفافیت و مدیریت بهینه این منابع است. به منظور حفظ پایداری اقتصادی و تحقق اهداف بلندمدت توسعه‌ای، دولت باید در استفاده از منابع صندوق با دقت و هدفمندی بیشتری عمل کند.

برای مدیریت برداشتهای بی رویه از صندوق توسعه ملی چه باید کرد؟

  تدوین برنامه راهبردی: تدوین برنامه‌ریزی‌های راهبردی برای استفاده از منابع صندوق توسعه ملی به منظور حفظ و گسترش سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت ضروری است.

افزایش شفافیت: ارائه گزارش‌های منظم و شفاف از نحوه استفاده از منابع صندوق به مجلس و عموم مردم برای جلب اعتماد و اطمینان بیشتر امری لازم است.

محدود کردن برداشت‌ها: کاهش برداشت‌های غیرضروری و متمرکز شدن بر تامین مالی پروژه‌های کلان و زیرساختی که تأثیرات پایدار و بلندمدتی بر اقتصاد کشور دارند نیز برای اصلاح مسیر کنونی ضروری است.

منبع: تسنیم