آغاز برداشت گل محمدی از گلستان‌های نطنز
رئیس اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی نطنز گفت: مقدار کاشت گل محمدی در شهرستان نطنز ۱۰۸ هکتار بوده که متوسط هر هکتار ۳ تن گل تر برداشت می‌شود و درمجموع ۳۰۰ تن گل در این شهرستان تولید می‌شود.
گل محمدی و فراورده‌های آن به علت خواص متعدد درمانی و بهداشتی آرایشی و تغذیه‌ای و حتی دینی و مذهبی، از گذشته‌های دور محبوب همگان بوده است. ایرانیان نخستین کسانی بوده‌اند که به ویژگی‌های خوراکی و درمانی گل محمدی پی برده‌اند.
صدها سال است که گل سرخ، گلی دوست‌داشتنی به شمار می‌رود و از هیچ گلی به‌اندازه گل محمدی در سروده‌های سرایندگان ستایش نشده است، فراورده‌های این گیاه شامل گلاب و اسانس و گلبرگ و نهنج خشک است و گلاب از گذشته‌های دور در مراسم‌های مذهبی و تهیه انواع شیرینی و شست و شوی اماکن مقدس کاربرد داشته و ایرانیان به علت اثر آرامش بخشش در مراسم تدفین از آن استفاده می‌کنند.
ایران از اولین کشورهای تولیدکننده گلاب در جهان به شمار می‌رود، گزارش ابن خلدون حاکی از این است که در قرن ۸ میلادی، گلاب یکی از محصولات مهم تجاری بوده که به هند و چین صادر می‌شده است. در آن زمان مرکز اصلی این گیاه، سرزمین فارس بوده است.
این محصول شاید برندش به نام قمصر کاشان باشد ولی در جای‌جای ایران اسلامی کشت می‌شود و شهرستان نطنز نیز در کاشت این درختچه محبوب سهمی دارد.
بهروز کیانوش رئیس اداره تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی نطنز اظهار کرد: مقدار کاشت گل محمدی در شهرستان نطنز ۱۰۸ هکتار بوده که متوسط هر هکتار ۳ تن گل‌تر برداشت می‌شود و درمجموع ۳۰۰ تن گل در این شهرستان تولید می‌شود.
وی افزود: در نطنز کارگاه صنعتی تولید گلاب وجود ندارد ولی در کل شهرستان تعداد ۱۲ کارگاه سنتی از یک تا شش دیگ در هنگام فصل برداشت گل فعالیت می‌کند و بزرگ‌ترین گلستان محمدی در روستای بیدهند با مساحت ۱۱ هکتار وجود دارد.
کیانوش بیان کرد: تولید غنچه خشک، پر گل خشک و گلاب ازجمله تولیدات گل در این شهرستان است و به ازای هر کیلو گل یک و نیم لیتر گلاب تولید می‌شود و همه‌ساله نهال گل محمدی به‌صورت یارانه‌ای تحویل کشاورزان می‌شود.
ضرورت تولید اسانس گل محمدی در بادرود
عبدالرضا مهدی بادی کارشناس گیاهان دارویی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس نطنز اظهار کرد: درختچه گل محمدی به خاطر اینکه در همه شرایط محیطی و اقلیمی می‌تواند تحمل سختی گرما و سرما را داشته باشد در اقلیم‌های مختلف ایران کشت می‌شود و ازجمله محاسن تولید گل محمدی مصرف کم آب نسبت به سایر درختان میوه در طول سال زراعی و همچنین ازلحاظ اقتصادی یک محصول به‌صرفه به شمار می‌رود.
وی افزود: در منطقه کویری بادرود این محصول زودتر از کوهستان به بازار عرضه می‌شود و به همین خاطر برای تولید گلاب و اسانس زودتر این محصول به فروش می‌رود و می‌تواند اشتغال‌زایی مناسب را به وجود بیاورد که در هر هکتار ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر روز یعنی ۱۵ نفر اشتغال فصلی برای حدود یک ماه ایجاد کند که این در مناطق روستایی برای ایجاد اشتغال و کار بسیار خوبی است.
مهدی بادی بابیان اینکه در هر هکتار باغ گل محمدی بین ۳ تا ۴ تن گل برداشت می‌شود، اظهار کرد: برداشت گل محمدی به‌صورت یک سال در میان پربازده و کم بازده است که در سال‌های پربازده حتی تا ۷ تن در هر هکتار قابل‌برداشت است.
این کارشناس گیاهان دارویی بابیان اینکه در این منطقه متأسفانه هنوز صنایع تبدیلی گل ایجاد نشده و تولید گلاب با دیگ‌های سنتی و نیمه‌صنعتی انجام می‌شود، بیان کرد: یکی از راه‌های درآمدزایی در حوزه گل محمدی تولید اسانس و صادرات این محصول ارزشمند است و تاکنون و امکان تولید اسانس این منطقه وجود ندارد.
وی در خصوص چگونگی نگهداری و آبیاری به‌موقع گلستان گل محمدی گفت: تغذیه با کود آلی، دامی و ریزمغذی‌ها و همچنین هرس به‌موقع می‌تواند در بهبود تولید گل مؤثر شود و مبارزه با آفات و بیماری‌های گل محمدی هم بسیار راحت است، دو آفت سفیدک و شته که این گیاه را تهدید می‌کند می‌توان با سموم ضعیف قارچ‌کش در زمان مناسب آن را از بین برد.
اقبال کشاورزان نطنزی به کاشت گل محمدی
سعید حسنیان رئیس اتاق اصناف کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان نطنز نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در نطنز اظهار کرد: کار برداشت گل محمدی از اواخر فروردین در این روستا آغازشده است و تا خرداد ادامه دارد و در طول چند سال اخیر به علت کم‌آبی و کویری بودن منطقه، اهالی روستا به کشت گل محمدی روی آوردند.
وی افزود: از معایب کشت گل محمدی از طریق قلمه و پاجوش که نمی‌توان آن را نادیده گرفت، به این نکات می‌توان اشاره کرد که این روش ظرفیت محدودی دارد و در تولید زیاد نمی‌توان برای کاشت گل محمدی استفاده کرد و اینکه انتقال قلمه و پاجوش درصد آفات را بالا می‌برد و احتمال انتقال آلودگی را به میزان زیادی افزایش می‌دهد.
آمادگی ایجاد کارخانه صنعتی گلاب در شهرستان نطنز
روح‌الله بادیزاده از تولیدکنندگان گل و دارنده کارگاه گلاب‌گیری در سرآسیاب بادرود نیز اظهار کرد: در بحث تولید گل محمدی هیچ مشکلی وجود ندارد، اما در تولید گلاب مشکلات عدیده دارد و متأسفانه نظارت کافی بر تولید گلاب نیست و گلاب‌های بی‌کیفیت تولید و برند این محصول را به خطر انداخته است.
وی افزود: دولت باید در خصوص خرید تضمینی گل کشاورزان را همراهی کند، متأسفانه هرساله در کاشان قبل از برداشت گل کارخانه‌های بزرگ نرخ گل را تعیین می‌کنند و آن قیمتی که مورد انتظار است تعیین نمی‌شود و موجب ضرر کشاورز می‌شود.
بادیزاده بابیان اینکه آمادگی صادرات گلاب را به کشورهای همسایه داریم، گفت: در بحث صادرات گلاب‌های بی‌کیفیت برند گلاب ایران را به خطر انداخته است.
این تولیدکننده گفت: در بحث پخش گلاب در ایران نیز باید سیب سلامت یا کد کارگاهی داشته باشید تا بتوانید حق پخش داشته باشید اما بعضاً گفته می‌شود باید علامت استاندارد داشته باشید تا بتوانید گلاب رو پخش‌کنید این یعنی اینکه در کاشان چهار الی پنج شرکت حق پخش دارند و عملاً محصول ما به فرصت عرضه به بازار پیدا نمی‌کند.
وی بیان کرد: قبلاً برای کد کارگاهی یک مجوز برای همه عرقیات داده می‌شد اما الآن شما باید برای ۷۰ تا ۸۰ عرقیات پرمصرف تک‌تک باید کد کارگاهی یا سیب سلامت بگیریم که هزینه زیادی باید پرداخت تا مجوز دریافت شود و این برای تولیدکننده به‌صرفه نیست.
بادیزاده بابیان اینکه آمادگی ایجاد کارخانه صنعتی در منطقه وجود دارد گفت: با توجه به اینکه دستگاه‌های تولید گلاب و عرقیات پیشرفته مثل دیگ‌ها، دستگاه تولید و بسته‌بندی دستگاه‌های پر کن و پاستوریزه هزینه‌بر است در صورت پرداخت تسهیلات آمادگی ایجاد واحد صنعتی در شهرستان نطنز وجود دارد.
منبع: فارس
