مقایسه عملکرد دولت‌ها در تامین منابع بودجه؛
اخذ مالیات از دانه‌درشت‌ها در دولت سیزدهم به جای چاپ پول تورم‌زا و گران کردن بنزین
دولت سیزدهم در زمینه مقابله با فرار مالیاتی و شناسایی مودیان جدید و اخذ مالیات از دانه‌درشت‌ها اقدام کرد که در سه سال گذشته، موفق به تحقق ۶۰ درصد از ظرفیت مالیاتی کشور در راستای توسعه طرح های عمرانی شد.
دولت‌ها برای انجام وظایف‌شان به منابع درآمدی مختلف دسترسی دارند. مالیات یکی از مهمترین منابع پایدار درآمد دولت‌ها محسوب می‌شود. کشورهای پیشرفته با استفاده از درآمدهای مالیاتی به پیشبرد امور جاری کشور و انجام پروژه‌های توسعه‌ای و عمرانی روی می‌آورند. در این کشورها، ارائه خدمات به مردم در گروی تحقق درآمدهای مالیاتی است.
در کشور ما که به درآمدهای نفتی دسترسی داریم، مالیات به عنوان یک منبع درآمد پایدار و مطمئن آن طور که شایسته بوده، مورد توجه قرار نگرفته است. در دولت سیزدهم اقدامات اساسی در راستای مقابله با فرار مالیاتی و اصلاح نظام مالیاتی کشور صورت گرفت. بر اثر این اقدامات درصد قابل توجهی از درآمدهای مالیاتی دولت محقق شد.
همان طور که دریافت مالیات حقه از همگان حق دولت است، مردم نیز حق دارند بدانند که درآمدهای مالیاتی کجا هزینه می‌شوند. در همین راستا باید بگوییم که ۴ درصد از درآمدهای مالیاتی به شهرداری‌ها برای افزایش ارائه خدمات به مردم تعلق گرفت. سهم ۱ درصدی نیز برای بخش بهداشت و درمان در نظر گرفته شد.
وابستگی بودجه کشور به درآمدهای نفتی به زعم بسیاری از کارشناسان یک اشتباه استراتژیک است. زیرا هزینه کردن درآمد ناشی از فروش دارایی‌های کشور برای امور جاری منفعتی برایمان ندارد.
دولت حسن روحانی به علت ناکامی در فروش نفت و عدم تمایل به اخذ مالیات از فراریان مالیاتی و دانه‌درشت‌ها برای جبران کسری بودجه خود دو اقدام تورم‌زا انجام داد. در سال ۱۳۹۸ دولت روحانی اقدام به افزایش ناگهانی قیمت بنزین کرد که سبب ناآرامی اجتماعی در کشور شد و تبعات تورمی هم داشت. اما این حربه هم تکافوی کسری بودجه دولت روحانی را نکرد و تا پایان آن دولت شاهد چاپ پول تورم‌زا بودیم به طوری که فقط در ۴ ماه نخست سال ۱۴۰۰ بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان از منابع بانک مرکزی استقراض شد که تبعات تورمی سنگینی بر اقتصاد ایران گذاشت.
اما دولت شهید رئیسی به جای این اقدامات خسارت‌بار و تورم‌زا، اخذ مالیات از دانه‌درشت‌ها را پیگیری کرد و بخش زیادی از منابع خود را از این محل حاصل کرد بدون آن که به بخش تولید و عموم مردم فشاری وارد شود.
مالیات ستانی واقعی و به حق در دولت سیزدهم
در این باره سید سلمان ذاکر، نماینده دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار اقتصادی ایرنا، با اشاره به این موضوع که در دولت سیزدهم اقدامات مهمی در راستای اصلاح نظام مالیاتی کشور صورت گرفت، تصریح کرد: در دولت شهید رئیسی اقدامات بسیاری انجام شد تا دریافت مالیات هدفمند شود و مالیات‌ستانی حقه از همگان در دستور کار قرار بگیرد. اقداماتی صورت گرفت تا درآمد کشور از محل مالیات افزایش یابد و متناسب با درآمد افراد مالیات‌ستانی صورت بگیرد.
نماینده دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی در ادامه با اشاره به اهمیت اصلاحات مالیاتی انجام شده در دولت سیزدهم گفت: دریافت مالیات حقه از همگان به نحوی که هر کسی متناسب با درآمدش مالیات بپردازید و درآمدهای مالیاتی دولت محقق شود، کمک می‌کند که ثبات اقتصادی در کشور به وجود بیاوریم. رصد کردن فرار مالیاتی و مقابله با آن راهکاری برای افزایش درآمدهای مالیاتی دولت و دسترسی به منابع پایدار درآمدی برای دولت است. به این ترتیب، زمینه برای افزایش ارائه خدمات به مردم فراهم می‌شود. این روندها به نفع کشور است و منافع مردم و دولت را تأمین می‌کند و دولت سیزدهم در این مسیر گام برداشت و با اخذ مالیات از دانه‌درشت‌ها و مصرف آن در توسعه کشور، اصلاح بزرگی در نظام مالیاتی رقم زد.
وی ادامه داد: دولت سیزدهم در زمینه مقابله با فرار مالیاتی و شناسایی مودیان جدید و اخذ مالیات از دانه‌درشت‌ها موفق عمل کرد. طی سه سال گذشته، موفق به تحقق ۶۰ درصد از ظرفیت مالیاتی کشور شدیم اما هنوز ۴۰ درصد دیگر از ظرفیت مالیاتی کشور باقی مانده است که باید در راستای تأمین آن گام برداریم و به طور کامل بودجه دولت را با مالیات جواب دهیم. مهمترین مزیت اقدامات مالیاتی و اصلاحات در نظام مالیاتی کشور مسئله مربوط به تخصیص مشخص مالیات پرداختی مردم برای ارائه خدمات و همچنین توسعه کشور و تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام عمرانی است که به وقوع پیوسته است و امروز شاهد این هستیم که مالیات مردم برای خدمت به مردم خرج می‌شود.
عضو مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: نیاز است روندهایی که در دولت سیزدهم شروع شد ادامه یابد تا بتوانیم در نهایت به مالیات‌ستانی هوشمند و منطبق با اطلاعات دسترسی پیدا کنیم و از مزیت‌های این امر بهره‌مند شویم. باید مسیر تخصیص مالیات مردم برای مردم در دولت بعدی نیز ادامه یابد به مانند دولت سیزدهم به سمع و نظر مردم برسد.
درآمدهای مالیاتی صرف هزینه های عمرانی و خدماتی
وی ادامه داد: بخشی از درآمدهای مالیاتی در حوزه بهداشت و درمان به کار افتاد و دولت توانست به پشتوانه این درآمدها به افتتاح چندین بیمارستان تخصصی کودکان در تهران، همدان و شهرهای دیگر مبادرت کند، بهره‌برداری از ۱۷ هزار تخت بیمارستانی محقق شد و تکمیل پروژه‌های نیمه تمام بیمارستانی را شاهد بودیم.
عضو مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: هدفمند کردن مصارف مالیات موضوع بسیار حیاتی است. باید مشخص شود که درآمدهای مالیاتی در کجا هزینه می‌شود. در برنامه هفتم توسعه نیز این موضوع را مدنظر قرار داریم. به نحوی که حتی مودیان می‌توانند مشخص کنند مالیاتی که می‌پردازند در کجا هزینه شود.
ذاکر گفت: ساخت مدرسه، پل و جاده می‌تواند از بخش‌هایی باشد که مالیات در آن‌ها هزینه می‌شود. به کار انداختن مالیات در این حوزه‌ها به معنای افزایش سطح ارائه خدمات به مردم است. به این ترتیب، کارکرد مالیات که بازتوزیع ثروت در کشور و افزایش عدالت اجتماعی است، محقق می‌شود.
وی ادامه داد: یکی از اولویت‌های مصارف مالیات، حوزه سلامت بود. ۱ درصد از مالیات بر ارزش افزوده به این حوزه تعلق گرفت. به این ترتیب، زمینه برای پرداخت بیمه بیکاری، حمایت از بیماران خاص، اعطای یارانه دارو و… فراهم شد. تمام این روندها به نفع مردم و به ویژه اقشار ضعیف و متوسط است.
ذاکر در پایان خاطرنشان کرد: به درستی در دولت سیزدهم گام‌های اولیه در زمینه اصلاح نظام مالیاتی کشور برداشته است. بخش زیادی از ظرفیت مالیاتی کشور محقق شد و نیاز است برای تحقق بقیه این ظرفیت تلاش کنیم.
منبع: ایرنا
