بلوغ سینمای ایران در فجر ۴۲ / اکران هویت ملی و ایران بر پرده نقره‌ای
به نظر می‌رسد جشنواره فجر چهل‌ودوم با اتفاقات خوب و مثبتی در راه است، چرا که در کنار کارگردانان فیلم اولی، حضور کارگردانان و بازیگران مطرح سینمای ایران به چشم می‌خورد، همچنین از سویی حضور فیلم‌های دفاع مقدس روی پرده سینما همچون پرتو نوری هویت ملی و ایرانی بودن را به جهانیان نشان خواهد داد.
نوزدهم دی اسامی فیلم‌های راه‌یافته به چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر اعلام و این جشنواره حدود یک ماه پیش از آغاز رسمی خود، وارد مرحله‌ای تازه شد؛ در بخش سودای سیمرغ که اسم ۲۲ فیلم در آن به چشم می‌خورد، کارگردانان نام‌آشنایی حضور دارند که اسامی آن‌ها یا در جشنواره فجر سال‌های قبل یا در دیگر ایام سال به چشم می‌خورد.
در ابتدا مروری بر این اسامی آشنا که سال‌های قبل نیز شاهد نام آن‌ها در جشنواره بودیم، خواهیم داشت:
آبی روشن – بابک لطفی خواجه‌پاشا
بابک لطفی، خواجه‌پاشا فیلمساز، فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر ایرانی است که برای نگارش فیلمنامه در آغوش درخت (۱۴۰۱) سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را از چهل‌ویکمین دوره جشنواره فیلم فجر دریافت کرد و برای کارگردانی همین فیلم دیپلم افتخار بهترین کارگردانی فیلم اول را نیز از آن خود کرد.
آسمان غرب – محمد عسگری
محمد عسگری پس از سال‌ها فعالیت در عرصه برنامه‌ریزی و دستیار کارگردانی در عرصه سینما، موفق شد که در سال ۱۴۰۱ نخستین فیلم بلند سینمایی خود را با عنوان «اتاقک گلی» بسازد، که در چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با اقبال شگفت‌انگیزی مواجه شد.
فیلم او نامزد دریافت ۱۱ سیمرغ شد و در روز اختتامیه نیز سیمرغ بهترین کارگردان فیلم اول، همچنین سیمرغ بهترین کارگردان بین‌الملل در بخش مقاومت و جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره نصیبش شد.
آغوش باز – بهروز شعیبی
بهروز شعیبی در سی‌ویکمین جشنواره فیلم فجر برای کارگردانی فیلم دهلیز برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم در بخش «نگاه نو» (مسابقه فیلم‌های اول) شد و در دوره چهلم نیز برای فیلم «بدون قرار قبلی» سیمرغ زرین بخش نگاه ملی را از آن خود کرد؛ از نمونه کارهای او می‌توان به آغوش باز، بدون قرار قبلی، روز بلوا، گلشیفته، دارکوب، سیانور و سایر مواردی از این دست اشاره کرد.
احمد – امیرعباس ربیعی
امیرعباس ربیعی تاکنون دو فیلم سینمایی لباس شخصی و ضد را کارگردانی کرده است که «لباس شخصی» در دوره سی‌وهشتم جشنواره فیلم فجر نامزد سیمرغ بلورین بخش نگاه نو شد.
بهشت تبهکاران – مسعود جعفری‌جوزانی
مسعود جعفری‌جوزانی، کارگردان، نویسنده و فیلمساز ایرانی است که در آغاز فعالیت سینمایی خود با کارگردانی فیلم کوتاه برای فیلم «با من حرف بزن» توانست دیپلم افتخار بهترین فیلم‌کوتاه جشنواره فیلم فجر را کسب کند.
او در دوره چهارم نیز جایزه ویژه هیئت داوران برای فیلم «جاده سرد» را از آن خود کرد و در دوره پنجم نیز «شیر سنگی» لوح زرین این جشنواره را دریافت کرد؛ در دوره هفتم نیز فیلم «در مسیر تندباد» برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم شد و در دوره نهم نیز سیمرغ بلورین بهترین فیلم را برای «سایه خیال» گرفت و در دوره هجدهم نیز جعفری جایزه ویژه هیئت داوران برای فیلم «بلوغ» گرفت.
وی در سال‌های ۱۳۶۶ و ۱۳۶۷ نیز با حضور در بیش از ۱۹ جشنواره جهانی از جمله جشنواره بین‌المللی فیلم برلین آلمان، جشنواره بین‌المللی فیلم مونترال کانادا، جشنواره بین‌المللی فیلم هاوایی آمریکا و جشنواره بین‌المللی فیلم هنگ‌کنگ، به عنوان پل ارتباطی سینمای شرق و غرب شناخته شد.
تابستان همان سال – محمود کلاری
محمود کلاری عکاس، مدیر فیلمبرداری، بازیگر و کارگردان ایرانی است که فعالیت حرفه‌ای سینمایی خود را در سال ۱۳۶۳ با فیلمبرداری فیلم جاده‌های سرد آغاز کرد و تاکنون تمام جایزه‌های او در جشنواره فجر نیز مربوط به همین حوزه است.
او در هفتمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم «سرب»، در چهاردهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم «گبه»، در هجدهمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم «بوی کافور، عطر یاس»، سیمرغ بلورین بهترین دستاورد هنری برای فیلمبرداری «سیاه و سفید» فیلم «خون‌بازی» و برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری از بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم جدایی نادر از سیمین را از آن خود کرد.
تمساح خون – جواد عزتی
جواد عزتی سه بار نامزد دریافت جایزهٔ سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر شده‌است؛ عزتی در چندین فیلم پرفروش نظیر ماجرای نیمروز، اکسیدان، لاتاری، آینه بغل و هزارپا که تا مدتی رکورددار پرفروش‌ترین فیلم ایران بود، ایفای نقش کرده است.
دروغ‌های زیبا – مرتضی آتش زمزم
مرتضی آتش زمزم، متولد ششم آذر سال ۱۳۵۶ در اصفهان، کارگردان و تهیه‌کننده سینما و تلویزیون است؛ او دو بار با «بن‌بست» و «مرگ سپید» در در دوره‌های بیست‌وهفتم و سی‌ام جشنواره فیلم فجر شرکت کرد، اما موفق به دریافت جایزه نشده است.
دست ناپیدا – انسیه شاه‌حسینی
انسیه شاه‌حسینی، فارغ‌التحصیل کارگردانی سینما است و در دوره سی‌ویکم جشنواره فیلم فجر برای فیلم «زیباتر از زندگی» جایزه ملی و در دوره دهم جشنواره فیلم فجر نیز دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه جشنواره را نیز دریافت کرد.
وی فعالیت هنری را با کارگردانی و فیلمنامه‌نویسی فیلم‌های کوتاه آغاز کرد؛ همچنین فیلم بلند «غروب شد بیا» نخستین تجربه کارگردانی او است.
شهسوار – حسین نمازی‌زاده
حسین نمازی‌زاده، کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس است که در دوره سی‌ونهم و چهلم جشنواره فیلم فجر با دو فیلم «طبقه یک‌ونیم» (به‌عنوان نویسنده) و «شادروان» شرکت کرد، اما موفقیتی در این دو دوره کسب نکرد؛ وی برنده جایزه ویژه هیئت داوران پنجاه‌وهشتمین جشنواره فیلم آسیا پاسیفیک برای خلاقیت و نوآوری در کارگردانی فیلم سینمایی آپاندیس شد.
صبح اعدام – بهروز افخمی
صبح اعدام فیلمی به کارگردانی و نویسندگی بهروز افخمی و تهیه‌کنندگی علی شیرمحمدی محصول سال ۱۴۰۲ است.
او فارغ‌التحصیل رشتهٔ تدوین از مدرسه عالی تلویزیون و سینما است که در دهه ۱۳۶۰ وارد فعالیت تلویزیونی شد و در فیلم زیر بارانِ سیف‌الله داد به‌عنوان تدوین‌گر فعالیت کرد.
او تاکنون سه سیمرغ و یک دیپلم افتخار از ادوار مختلف جشنواره فیلم فجر کسب کرده است؛ دو سیمرغ بلورین بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه از سی‌ودومین دوره جشنواره فیلم فجر برای «فیلم آذر، شهدخت، پرویز و دیگران»، جایزه هیئت داوران بهترین کارگردانی از بیست‌ودومین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم گاوخونی و برنده دیپلم افتخار بهترین کارگردانی از نهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم عروس از افتخارات افخمی در جشنواره است.
صبحانه با زرافه‌ها – سروش صحت
سروش صحت با مجموعه جُنگ ۷۷ ساخته مهران مدیری در سال ۱۳۷۷ پا به عرصه هنر گذاشت و به شهرت رسید و هم‌زمان در همان برنامه نویسندگی را در کنار بازیگری تجربه کرد؛ او پیش از این با فیلم «جهان با من برقص» سیمرغ سیمین بهترین کارگردانی را در سی‌وهفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر دریافت کرده بود.
میرو – حسین ریگی
حسین ریگی فعالیت فیلمسازی خود را از سال ۱۳۷۴ با گذراندن دوره فیلمسازی در انجمن سینمای جوانان ایران آغاز کرد و تاکنون فیلم‌های متعددی در زمینه مستند، داستانی کوتاه و بلند و سینمایی تولید کرده است.
او سال ۱۳۹۹ با فیلم سینمایی «لیپار» در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر حضور داشته است و سال گذشته نیز با فیلم سینمایی «هوک» در جشنواره حاضر شد، اما تاکنون موفق به دریافت سیمرغ نشده است.
همچنین از جمله آثار او می‌توان به فیلم‌های شموشگ، جاده مرزی و ناکو اشاره کرد.
نبودنت – کاوه سجادی
کاوه سجادی حسینی کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس ایرانی است که حضور قبلی او در جشنواره مربوط به سینمایی «بوفالو» در دوره سی‌وسوم این جشنواره است، اما تاکنون موفق به دریافت جایزه از جشنواره فیلم فجر نشده است.
نوروز – سهیل موفق
سهیل موفق کار حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۷۲ با بازیگری در سریال‌های تلویزیونی آغاز و از اوایل دهه ۱۳۸۰ به عنوان تهیه‌کننده، کارگردان و بازیگر سریال‌هایی همچون «شهرک ترافیک»، «محله تهرونیا» و مواردی از این دست با تلویزیون همکاری کرد؛ او پیش از این سینمایی‌های «پاستاریونی» و «شکلاتی» را داشت که در جشنواره فیلم کودک و نوجوان شرکت کرده است.
سینمای دفاع مقدس در جشنواره امسال وزن پیدا کرده است
با این چیدمان شاهد تنوع ژانرها در جشنواره چهل‌ودوم فجر هستیم و این‌طور که انتظار می‌رود، باید شاهد استقبال مردم در چهل‌ودومین سال حیات خود هستیم و بر همین اساس سیدمحمد حسینی، کارشناس و منتقد سینما با بیان اینکه این دوره از جشنواره سال مهمی همراه با اتفاقات خوب است، اظهار می‌کند: جشنواره فیلم فجر دارد به سمت فجر شدن پیش می‌رود و این اتفاق خوبی است.
وی با در خصوص توجه به ویژگی ملی بودن در جشنواره فجر ادامه می‌دهد: سینما دفاع مقدس به‌عنوان ملی‌ترین ژانر و گونه سینمایی در کشور مطرح می‌شود، در همین راستا می‌توانیم ادعا کنیم جنس ساختار سینمایی در کشور ما ملی و ایرانی است.
کارشناس و منتقد سینما تصریح می‌کند: سینمای دفاع مقدس سال جاری وزن پیدا کرده است و این اتفاق خوبی محسوب می‌شود، از طرفی در این دوره هیئت انتخاب به کیفیت‌ها نگاه کرده است و این موجب بهتر پیش رفتن روند جشنواره می‌شود.
حسینی می‌گوید: اگر بخواهیم شاهد رونق سینما در جشنواره باشیم باید به سمت این می‌رفتیم که جشنواره بافت مجزایی از طنز پیدا کند.
وی خاطرنشان می‌کند: به گفته دبیرخانه فجر حدود ۲۵ فیلم کمدی به جشنواره ارسال شده و تعدادی از کارهای افراد مشهور همچون کار رامبد جوان، بهرام افشاری و مواردی از این دست پذیرفته نشده است و به بخش مسابقه نیامده‌اند، اما از طرف دیگر یک‌سری کارها نیز مانند شهسوار به مسابقه راه یافتند.
کارشناس و منتقد سینما عنوان می‌کند: وجود بافت طنز می‌توانست زمینه را برای استقبال بیشتر مردم فراهم کند و اگر نگاه به جشنواره اینچنینی بود و دبیر جشنواره تصمیم می‌گرفت یک بخش ویژه طنز را نیز تعریف کند، این اتفاق محقق می‌شد؛ اما اکنون در سبد جشنواره وزن کافی پدیده طنز و دفاع مقدس که قوت جشنواره هستند، دیده می‌شود.
وی با بیان اینکه حضور کارگردان‌های نو پا در کنار افراد حرفه‌ای اتفاق خوبی است که سال‌هاست در فجر رقم می‌خورد، تصریح می‌کند: سابقه جشنواره فجر ثابت کرده است کسانی که فیلم اولی هستند در جشنواره بیشتر از همه دیده می‌شوند که این یکی از نقاط قوت جشنواره محسوب می‌شود و سال جاری نیز مانند سال‌های گذشته این اتفاقات خواهد افتاد، چراکه جشنواره نقطه عطف زندگی افراد است که در آن حضور دارند.
وی یادآوری می‌کند: سینمای دفاع مقدس، سینمای اجتماعی، سینمای طنز، سینمای اکشن و سینمای نجیب دینی در این جشنواره در حال شکل‌گیری است که تصور می‌کنم در سینمای نجیب دینی نوع خاص و پرطرفداری وجود دارد.
این‌طور که به نظر می‌رسد در این دوره از جشنواره باید شاهد اتفاقات خوب و مثبتی باشیم؛ چرا که کنار کارگردانان فیلم‌اولی، حضور کارگردانان و بازیگران مطرح سینمای ایران به چشم می‌خورد، همچنین از سویی حضور فیلم‌های دفاع مقدس روی پرده سینما همچون پرتو نوری هویت ملی و ایرانی بودن را به جهانیان نشان خواهد داد.
منبع: ایمنا
