تنش در دریای سرخ؛ آمریکا بین چکش چین و سندان مصر و عربستان

در دانشکده‌ها و اندیشکده‌های نظامی مختلف در آمریکا به سربازان و افسران، لزوم اجتناب از رویارویی با کشوری که مردم آن مسلحند، آموزش داده می‌شود که یمن نیز یک نمونه آن است. اما پنتاگون که درک کرده مقابله با مردم یمن در سرزمینشان امکان پذیر نیست، اکنون نیز با این توصیه مواجه است که می‌گوید از یمنی‌ها حتی در دریا نیز دوری کند، زیرا تشدید تنش‌ها در دریای سرخ و تقابل با نیروهای مسلح یمن، اقتصاد غرب را تحت تاثیر قرار داده و تنها ذینفع این رویارویی چین است.

روزنامه القدس العربی، امروز (یکشنبه، ۲۱ ژانویه) با انتشار یادداشتی در این خصوص نوشت که از زمان آغاز حملات آمریکایی-انگلیسی علیه انصارالله یمن در ۱۱ ژانویه، تعداد عملیات‌ها تا جمعه پیش به ۵ عدد رسید، کارشناسان نظامی آمریکایی اذعان می‌کنند که در حال حاضر نمی‌توان انصارالله  را مجبور به توقف هدف قرار دادن کشتی‌ها کرد. به این معنا که بمباران‌های یمن، هنوز این جنبش را که اکثر مناطق یمن را تحت کنترل دارد، منصرف نکرده و تقریباً باب المندب و دریای سرخ را به روی کشتیرانی بین‌المللی بسته است. این امر رئیس جمهور ایالات متحده جو بایدن را بر آن داشت تا پنجشنبه پیش اعلام کند که حملات علیه انصارالله تا زمانی که آنها بمباران کشتی ها را متوقف نکنند، ادامه خواهد داشت.

در ادامه این یادداشت آمده است: راهبرد آمریکا شکست خورد و این شکست در موارد زیر مشهود است:

نخست: پنتاگون موفق نشد زرادخانه نظامی یمن به ویژه موشک‌ها و پهپادهایی که هرازگاهی کشتی‌های تجاری را نشانه می‌گیرد، نابود کند.
دوم: به نظر می‌رسد که شرکت‌های کشتیرانی بین‌المللی دیگر به حمایت آمریکا تحت راهبرد مشترک آن با انگلیس موسوم به عملیات «نگهبان رفاه» اعتماد ندارند، به همین دلیل است که بیش از بیست شرکت بین‌المللی تصمیم گرفتند با عبور از آفریقای جنوبی مسیر کشتی‌های خود را تغییر دهند، گویی دنیا به قبل از افتتاح کانال سوئز بازگشته است.

ایالات متحده روز ۱۹ دسامبر ۲۰۲۳ یک عملیات چندملیتی را با هدف ادعایی حفاظت از کشتیرانی و تجارت در دریای سرخ با عنوان عملیات نگهبان رفاه آغاز کرد و مدعی شد که نگرانی‌ها از اختلالات مداوم در تجارت جهانی پس ازحملات انصارالله در این دریا، عامل اصلی تشکیل این ائتلاف است. این در حالی است که صنعاء اعلام کرده که نیروهای مسلح یمن تنها کشتی‌های اسرائیلی و کشتی‌هایی را که مقصد آن‌ها فلسطین اشغالی است، هدف قرار می‌دهند و این حق طبیعی یمن در آب‌های سرزمینی و بین‌المللی است.

سوما: واشنگتن تحت فشار شدید مصر و عربستان سعودی است، اولی به این دلیل که درآمدهای کانال سوئز در زمانی که اقتصاد مصر در حال عبور از یک بحران عمیق و پیچیده است، کاهش یافته است و قاهره می‌خواهد کاخ سفید را متقاعد کند که کشتی‌هایی که  متعلق به اسرائیل هستند یا در حال حرکت به سمت بنادر آن هستند، باید از طریق جنوب آفریقا حرکت کنند. از دیگر سو، عربستان سعودی بیم آن دارد که دریای سرخ به یک منطقه رویارویی تبدیل شود، به ویژه پس از اینکه ایران تصمیم گرفت برخی از کشتی‌های جنگی‌اش را در آبهای خود مستقر کند. ایران در ابتدای ماه جاری ناوشکن البرز را که مجهز به موشک‌های کروز و یک کشتی نظامی پشتیبانی است وارد این آبها کرد.

توافق مقدس

واشنگتن در شرایط بسیار سختی قرار دارد. از یک سو می خواهد امنیت اسرائیل را طبق توافق مقدس دو طرف تضمین کند و از سوی دیگر خواهان تنش خطرناک در دریای سرخ و باب‌المندب نیست که می تواند تا بحر العرب و خلیج [فارس] گسترش یابد و صادرات انرژی را به طور قابل توجهی با مشکل مواجه کند. امری که به بحران اقتصادی جهانی منجر خواهد شد و غرب، به ویژه اروپا، قربانی اصلی خواهد بود.

تنش و رویارویی نظامی محدود کنونی در دریای سرخ و باب المندب بین ایالات متحده و انصارالله تأثیرات عمده‌ای بر منافع واشنگتن به‌ویژه منافع نظامی آن داشته است. در همین راستا، استقرار ناوگان نظامی آمریکا در جهان از آغاز طوفان الاقصی در ۷ اکتبر گذشته تحت تأثیر قرار گرفته است.

پنتاگون ناگزیر شد دو ناو هواپیمابر خود را در خاورمیانه نگه دارد، جرالد فورد را در شرق مدیترانه (که از دو هفته پیش منطقه را ترک کرد) تا حزب‌الله را تحت فشار قرار دهد تا وارد جنگ نشود و سپس آیزنهاور را در دریای سرخ برای ایجاد بازدارندگی ایران و انصارالله مستقر کرد و علاوه بر آن، بیش از پنج کشتی جنگی شامل ناوشکن و کشتی را برای حمایت لجستیکی مستقر کرد. حضور نظامی نیروی دریایی آمریکا در مناطق حساسی مانند استرالیا، جنوب شرق آسیا و دریای چین کاهش یافته است.

با ادامه این بحران نظامی، برای واشنگتن هوشمندی پکن برای حفظ منافعش در یک منطقه پر تنش خطرناک روشن شد. طبق معمول، چین عملیات انصارالله در هدف قرار دادن کشتی‌های مرتبط با اسرائیل را محکوم نکرد و از مشارکت در هر طرحی برای حفاظت از کشتیرانی بین‌المللی خودداری کرد، در حالی که بیش از ۹۰ درصد تجارت بین‌الملل از طریق دریا انجام می‌شود و چین بزرگترین صادرکننده نفت است. زمانی که تأیید شد هر کشتی که سیگنال‌هایی مبنی بر مرتبط بودنش با چین صادر می‌کند، هنگام حرکت در باب المندب و دریای سرخ، به هیچ وجه در معرض حملات قرار نمی‌گیرد، واشنگتن شگفت‌زده شد.

حسا‌ب‌های پکن

 وب سایت تحلیلی متخصص در شرق و جنوب آسیا «دیپلمات» گزارش می دهد که پکن محاسبات اقتصادی و ژئوپلیتیکی دارد و به همین دلیل موضع فعلی را اتخاذ کرده و انصارالله را محکوم نمی‌کند، زیرا بر این باور است که می‌تواند افزایش هزینه‌های حمل و نقل بین‌المللی که به سطح مرحله همه‌گیری نرسیده را مهار کنددر حالی که سود ژئوپلیتیکی در درگیری با ایالات متحده همچنان بالاست.

واشنگتن نیز تلاش دارد با بیان اینکه در موقعیت دفاعی در برابر حملات انصارالله قرار دارد این‌گونه القا کند که به یمن اعلام جنگ نکرده است و به همین شیوه تلاش می‌کند که از تنش بیشتر جلوگیری کند و به محض توقف حملات به کشتی‌ها در دریای سرخ، بمباران‌های یمن را متوقف خواهد کرد. اما در هر حال، در شرایط دشواری قرار دارد، زیرا بین چکش چین، بزرگترین ذینفع از آنچه در دریای سرخ اتفاق می افتد، و سندان مصر و عربستان سعودی به دلیل نگرانی‌ها‌ی آنها از درآمدهای نفتی و کانال سوئز قرار دارد.

منبع: فارس