جامعه ای ناکارآمد و سربار پیامد توقف غربالگری

بارداری دوره انتظار و پیش بینی هایی است که گاهی دلت را قنج می دهد و گاهی ترس در دلت می اندازد. همه چیز در پرده احتمالات قرار می گیرد و هر لحظه اش به شکلی می گذرد. شاید تنها مسیر برای راحت شدن خیال پدر و مادر از این مسیر پرمخاطره اما لذت بخش، انجام آزمایش های غربالگری اوایل بارداری باشد تا بدانند فرزندی سالم را به این دنیا می آورند؛ تنها ریسمانی که آن هم به لطف تصمیم نابجای وزارت بهداشت در حال پوسیده شدن است.

تست های غربالگری جنین در دنیا جزء مهم ترین آزمایش هایی است که در ماه های نخست بارداری البته به طور اختیاری برای اطمینان از سلامت جنین انجام می شوند. اما با خبر جدید وزارت بهداشت، این امکان از پیش روی مادران ایرانی برداشته شده تا ایران به هر بها و بهانه ای به سمت سیاست افزایش جمعیت حرکت کند؛ حال این افزایش جمعیت می تواند تولد نوزادی عقب افتاده و معلول باشد که نه تنها نمی تواند باری از دوش جامعه و خانواده اش بردارد، بلکه باری هم بر دوش می شود تا فقط رقمی به جمعیت کشور اضافه کند؛ سیاستی که مشخص نیست چرا این اندازه بی در و پیکر رها شده و بی رحمانه بر نظام سلامت خانواده می تازد.

به طور قطع تولد نوزادانی دچار معلولیت و نقص های مادرزادی و جنینی که از سوی دولت هم حمایت چندانی را دریافت نکرده و نخواهند کرد، تنها مشکلاتی به مشکلات خانواده ها اضافه می کند و با توجه به سرسام آور بودن هزینه های درمانی، به بار مالی خانواده ها می افزاید. اما دولت و وزارت بهداشت که گوشی برای شنیدن انتقادها ندارد و تنها افزایش جمعیت کشور را سرلوحه اقدامات و اهداف خود قرار داده، افسارگریخته می تازد و حکم می کند که هر نوزادی باید با هر شرایط جسمانی و مغزی، ولو عقب مانده ذهنی، باید به دنیا بیاید تا کشور از دام پیری جمعیت خلاص شود.

تولد سالانه ۳۰۰۰ نوزاد سندروم دان در ایران

سازمان ملل متحد در آخرین گزارش منتشر شده عنوان کرده است که در دنیا از هر ۱۰۰۰ تا ۱۱۰۰ نوزادی که به دنیا می آیند، یک نوزاد مبتلا به سندروم داون است. به عبارتی، هر ساله، بین ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ نوزاد مبتلا به اختلالات کروموزومی در دنیا متولد می شوند که سهم ایران از تولد نوزدان مبتلا به سندروم دان سالانه ۳۰۰۰ نوزاد است که با حذف غربالگری می تواند به طور قابل توجهی افزایش یابد و وضعیت بهداشت و درمان این کودکان را با مشکل و چالش جدی مواجه کند.

به گزارش سیناپرس به نقل از مایوکلینیک، به رغم این که بیشتر نوزادان به سلامت متولد می شوند اما ترس و استرس از سلامتی جنین موضوعی است که تمام ۹ ماه همراه مادر است و به دنبال راهی برای اطمینان از سلامت دلبندش می گردد. در این میان، آزمایش هایی در اختیار است تا سلامت جنین تضمین شود.

غربالگری های پیش از تولد از مرسوم ترین تست هایی است که می تواند نواقص دوران جنینی و بسیاری از اختلالات ژنتیکی را تشخیص داده و به این طریق می توان مانع از تولد نوزادان معلول و دارای نقص ژنتیکی شد. این آزمایش ها شامل آزمایش های خون، سونوگرافی و غربالگری DNA است. این تست های غربالگری معمولا در سه ماهه اول یا دوم بارداری انجام می شوند. البته این غربالگری ها تشخیص قطعی ارائه نمی دهند بلکه احتمال خطر بالای بروز اختلالات ژنتیکی را نشان می دهد. درواقع، این غربالگری ها بین هفته های دهم تا سیزدهم بارداری به پزشک کمک می کند که مادر باردار را تحت درمان قرار دهد یا خیر.

تست های غربالگری سه ماهه نخست

پزشک در سه ماهه نخست بارداری از طریق آزمایش خون و سونوگرافی به اندازه گیری اندازه فضای خالی در بافت پشت گردن نوزاد می پردازد. در سندروم داون و برخی شرایط دیگر، اندازه گیری این ناحیه است که معمولا بزرگ تر از حد معمول است.

تست های سه ماهه دوم  

در سه ماهه دوم بارداری نیز آزمایش خون دیگری انجام می شود که میزان چهار ماده را در خون جنین بررسی می کند. شناسایی این مواد می تواند نشان دهد که نوزاد می تواند در معرض تغییرات کروموزومی مانند سندروم داون است یاخیر؟ این آزمایش همچنین می تواند به تشخیص نقص لوله عصبی و ناهنجاری های جدی مغز یا نخاع کمک می کند.

غربالگری DNA

در این نوع غربالگری هم که DNA جنین از طریق آزمایش خون جنین در جریان خون مادر مورد ارزیابی قرار می گیرد، احتمال افزایش مشکلات کروموزومی خاص مانند سندروم داون بررسی می شود. این غربالگری همچنین می تواند اطلاعاتی در مورد جنسیت نوزاد و گروه خونی RH ارائه دهد.

تفاوت غربالگری ژنتیک بارداری و آزمایش تشخیصی ژنتیک

در غربالگری ژنتیک، میزان خطر وضعیت ژنتیکی جنین اندازه گیری می شود. اما آزمایش های غربالگری میزان و احتمال بروز خطراتی را در جنین می سنجند که ممکن است در معرض انواع نواقص مادرزادی قرار داشته باشند و عملا به طور کاملا دقیق نبوده و به صورت احتمالی نشان می دهد، اما باز هم نمی توان نتیجه آن را در تصمیم گیری های بعدی پزشک و خانواده ها بی تأثیر دانست.

منبع: سیناپرس