از «ماشیح» تا «مهدی(عج)»؛
جهان یک‌صدا او را می‌خواند
اعتقاد به منجی تنها به دین اسلام و مکتب تشیع محدود نیست بلکه این اعتقاد در همه ادیان الهی مطرح بوده و عقیده مشترک همه آن‌ها به شمار می‌رود یعنی هر دین و مکتبی به تناسب فرهنگ دینی و ملی خود از حضرت موعود به نامی یاد کرده‌اند؛ یهودی‌ها او را ماشیح صدا زده و مسلمانان به نام مهدی(عج) می‌شناسند.
در عصری که جهالت مدرن، عالم و آدم را به سراشیب سقوط نزدیک کرده و بی عدالتی، ستم سالاری، معنویت ستیزی، اخلاق گریزی و هزاران فاجعه هولناک دیگر در جهان بیداد می‌کند و آینده بشر هر روز تاریک‌تر شده، وحشت و ناامیدی رو به افزایش است، بحث از مهدویت از هر زاویه که انجام شود در حقیقت بحث از نویدها، سعادت‌ها، شادکامی‌ها، پیروزی معنویت، اخلاق، عدالت، تقوا، ترسیم آینده درخشان برای بشر و از جمله خواست‌های الهی و انسانی است.
در کلام پربرکت امیرمؤمنان (ع) بر این نکته تأکید شده که بر اساس سنّت قطعی الهی، زمین از وجود خلیفه خدا و حجت حق خالی نیست، گرچه حجت الهی گاهی آشکار است و همگان حضور او را درک‌می کنند، گاهی شرایط ایجاب می‌کند که از نظرها پنهان بوده و مردم به طور مستقیم از درک محضر او محروم باشند اما باید به این نکته توجه داشت که این انتظار و اعتقاد تنها به دین اسلام و مکتب شیعه محدود و محصور نیست؛ اعتقاد به موعود، در همه ادیان مطرح بوده و عقیده مشترک همه آن‌ها به شمار می‌رود یعنی هر دین و مکتبی به تناسب فرهنگ دینی و ملی خود از موعود آخرین به نامی یاد کرده است؛ برای آشنایی بیشتر با نگاه ادیان و مکاتب مختلف به موضوع ظهور منجی با حجت‌الاسلام مرتضی عباسیان کارشناس حوزه مهدویت به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن در ادامه آمده است:
خاستگاه موضوع منجی‌گرایی بشریت به چه زمانی و کجا باز می‌گردد؟
حجت‌الاسلام عباسیان: منجی‌گرایی و نجات برای بشر به دوران نخستین خلقت برمی‌گردد چراکه این یک امر فطری است؛ از زمانی که انسان خلق شد فساد نیز بود و این امر باعث شد که جامعه در پی یک موضوع نجات بخش است.
ما صرفاً یک موجود مادی نیستیم و به قول مولوی مرغ باغ ملکوت هستیم و بر همین اساس انسان همیشه در حسرت بهشت برین و جنتی است که حضرت آدم و حوا بخاطر خوردن گندم و به‌قول مسیحیان بخاطر خوردن سیبی از آن خارج شدند.
به این موضوع اشاره کردید که منجی‌گرایی موضوعی فطری است و بر اساس این تعریف این‌طور باید گفت که این موضوع در دیگر ادیان الهی نیز مطرح شده است؛ همینطور است؟
حجت‌الاسلام عباسیان: هر انسانی به‌دنبال نجات و تعالی برای بشر است؛ ۸۰ تعریف درباره دین شده که به دو تعریف ادیان ابراهیمی شامل یهود، مسیحیت و اسلام که سلسله آن‌ها یا بنی اسرائیل است یا بنی اسماعیل و یا ادیان غیر ابراهیمی شامل زرتشت، بودا و هندو تقسیم می‌شوند، که در همه این موارد وقتی به مباحث منجی‌گرایی، منجی و اتفاقات پس از ظهور آن نگاه می‌کنیم همه به یک موضوع اشاره دارند که عالم از فساد ریشه کن می‌شود.
یعنی زمانی که با نگاه عمیق به این موضوع می‌بینیم ادیان دیگر با ما هیچ اختلاف فاحشی در اصول ندارند و همه می‌گویند منجی فرستاده خدا است و می‌خواهد روی زمین عدالت برقرار کند.
طبق نظر و اعتقاد پیروان دیگر ادیان، مصداق این منجی یک نفر است یا هر دین و مکتب، یک منجی مختص به خود را دارد؟
حجت‌الاسلام عباسیان: ما وحدت منجی داریم؛ مسلمانان به منجی خود می‌گویند مهدی (عج)، مسیحیان می‌گویند مسیحا، یهودی‌ها می‌گویند ماشیح، زرتشت می‌گوید سوشیانس، بودا و هندو می‌گویند مِتریه و کلکی؛ اما ما یک زمین داریم و از طرفی اسم‌های متعددی در زبان، قوم و دین وجود دارد، در همین راستا همه به طریقی با اسمی متفاوت به یک منجی اشاره داریم.
پس علت این تنوع‌ها و تفاوت‌ها چیست؟
حجت‌الاسلام عباسیان: از مطالعه نظریات اسلام و سایر ادیان به این نتیجه می‌رسیم که منجی در اصول یکی است اما در فرع اختصاصی است؛ در همین راستا یهودیان می‌گویند منجی یهودی‌ها را نجات می‌دهد، مسیحیان می‌گویند مسیحیان را نجات می‌دهد اما ما مسلمانان می‌گوئیم حضرت مهدی (عج) برای نجات همه بشر می‌آیند، از طرفی معتقد هستیم که حضرت عیسی به صلیب نکشیده و کشته نشد بلکه به اذن خدا کسی که حضرت را لو داد شبیه عیسی (ع) شد و او به صلیب کشیده شد و خدا حضرت عیسی (ع) را به آسمان برده است.
با نزول حضرت عیسی (ع) روزی این پیروزی، نصرت و حجت در منطقه بیت‌المقدس رخ خواهد داد و این را همه می‌بینند که از آسمان چهارم مسیح (ع) با شکوه و جلال می‌آید و موقع نماز به امام اقتدا می‌کند و آن‌ها نیز به مهدی (عج) اقتدا خواهند کرد و مسلمان خواهند شد؛ از این رو یعنی پیروزی نهایی با نزول مسیح و اقامه نماز در مسجدالاقصی به امامت ولی عصر تحکیم و تثبیت می‌شود.
نگاه قرآن به موضوع ظهور و مهدویت چیست؟ آیا در آیات قرآن نیز به این موضوع اشاره شده است؟
حجت‌الاسلام عباسیان: در آیات قرآن بارها به مهدویت اشاره شده است، از سویی هر روز در نماز می‌گوئیم: «السلام علینا و علی عباد الله الصالحین» یعنی آینده از آن کسانی است که حقشان ضایع شده، صالح‌اند و ارتباط عمیقی با مهدویت دارند.
به نظر شما نتایج و پیامدهای نگاه مهدوی و اعتقاد به منجی در جامعه امروزی چه مواردی خواهد بود؟
حجت‌الاسلام عباسیان: زمانی که بدانیم شخصی هست که می‌آید و عالم را از حالت تأسف‌بارش نجات می‌دهد، امید آفرینی صورت می‌گیرد چراکه می‌دانیم بالاخره یکی هست حق ما را بگیرد و حق ظالم را کف دستش بگذارد.
در این مسیر باید برای اقشار جامعه ترسیم و تبیین شود که ابتدا در مسیر صراط‌المستقیم و امام زمان (عج) باشند؛ در روز قیامت هرکس با امام خود مشهور می‌شود از این رو متوجه می‌شویم در هر زمانی امامی وجود دارد؛ از این رو باید در مسیر امام زمان باشیم تا به مرگ جاهلیت و کفر نمیریم؛ اگر کسی این موارد را بداند و به باور رسیده باشد باید به سمت مهدویت برود چراکه رفتن به معنویت یعنی مبارزه با ظلم و فسادهای رایج.
یکی از تأکیدات رهبر انقلاب در سال‌های اخیر موضوع «جهاد تبیین» بوده است؛ به نظر شما اهمیت این امر در بحث مهدویت از چه جهاتی قابل بحث است؟
حجت‌الاسلام عباسیان: منجی خواهد آمد و زمین را پر از عدالت می‌کند در همین راستا اگر ما می‌خواهیم امام زمانی باشیم باید ظلم ستیز باشیم یعنی در مقابل ظالم سکوت نکنیم و یادمان باشد که با فساد نمی‌شود ریشه فساد را زد.
یک فرد امام زمانی واقعی از وضع موجود راضی نیست چراکه ما وضع مطلوب را ظهور و استقرار حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) می‌دانیم و تا او نیاید هنوز مشکل خواهیم داشت، چراکه حوزه مطالبات ما فقط اقتصاد نیست بلکه می‌خواهیم برای ریشه کن کردن ظلم تلاش کنیم همچنین باید توجه داشت که امید به آینده مطلوب داشتن با برنامه‌ریزی محقق خواهد شد: حتی اگر مردم ایران امام زمانی شدند و جهان او را نخواهد منجی ما ظهور نخواهد کرد چراکه امام ما جهانی است؛ در همین راستا برنامه جمهوری اسلامی و شیعیان امام زمان باید برنامه‌ای برای شیعیان جهان باشد چراکه ظهور یک امری بین‌المللی است و بر اساس همین موضوعات است که امر جهاد تبیین بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند.
منبع: ایمنا
