جهش تولید در دیمزارها طرحی برای تضمین امنیت غذایی
امنیت غذایی یک استراتژی تاثیرگذار در سیاستگذاری‌هاست و در این میان طرح جهش تولید در دیمزارها برای تضمین اقتدار تولید در بخش کشاورزی و تضمین امنیت غذایی کشور در دستور کار قرار گرفته است.
بی‌شک عرصه کشاورزی یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین حوزه‌های بشری است؛ چرا که به طور مستقیم با قوت مردم سر و کار داشته و ایجاد چالش و وجود دغدغه در این بخش می‌تواند بحران‌های جبران‌ناپذیری را در زندگی انسان‌ها ایجاد کند، از این رو دولت‌مردان همواره تلاش بر این دارند تا با برنامه‌ریزی مدون و نیز نگاه رو به جلو در این بخش، زمینه رشد و توسعه عرصه کشاورزی را فراهم کنند.
زنجان یکی از استان‌هایی است که در تولید برخی از محصولات کشاورزی از جمله زیتون، سیر، انار، سیب و … در جایگاه ارزشمندی قرار داشته و مسئولان استان در طول سال‌های گذشته تلاش کرده‌اند تا تولید محصولات استراتژیک در استان با چالش کمتری مواجه شود؛ هر چند برخی اوقات شاهد کم‌کاری و یا برنامه‌ریزی‌های غیراصولی و غیرکارشناسانه نیز در این زمینه هستیم.
تجربه استان‌هایی که شاهد اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها بودند، حاکی از آن است که بهره‌برداری از آب‌های جاری و نزولات جوی که در حوزه کشاورزی به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها در این بخش تبدیل شده بود، حالا با اجرای این طرح، جانی دوباره به خود گرفته و بدون تردید تداوم اجرای این طرح در استان‌های پایلوت و نیز تسری دادن آن به استان‌هایی نظیر زنجان نیازمند حمایت‌های ویژه از آن است.
یکی از مهم‌ترین حمایت‌ها برای اجرای هر چه بهتر طرح جهش تولید در دیمزارها، برگزاری دوره‌های آموزشی رایگان برای کشاورزانی است که قرار است به عنوان مجریان این طرح در خط مقدم قرار گیرند و بی‌تردید ارائه تسهیلات قرض‌الحسنه، یارانه بیمه محصولات دیم و مواردی از این قبیل می‌تواند در کنار آموزش‌های کاربردی، مسیر رسیدن به اهداف ترسیم شده در این بخش را هموار کند.
یکی از کشاورزان زنجانی که ید طولانی در کشت گندم دارد، معتقد است که برای اجرای مطلوب طرح جهش تولید در دیمزارها، ابتدا به ساکن باید شاهد حمایت دولت از دیم‌کاران استان باشیم تا این طرح از همان ابتدا با قدرت آغاز شود، از این رو اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه، اعطای کود و بذر یارانه‌ای و مواردی از این قبیل باید جزو حمایت‌های دولت در این زمینه باشد.
شجاعی در گفتگو با خبرنگار مهر نقش آموزش در این زمینه را بسیار با اهمیت دانست و اظهار می‌کند: اگر قرار باشد حمایت‌های دولت بدون ارائه آموزش‌های لازم همراه باشد، بی‌تردید خروجی لازم را نخواهد داشت؛ چرا که این آموزش‌ها به ما کمک می‌کند تا بهترین بهره‌وری و خروجی لازم را از کشت محصولات در دیمزارها داشته و همین مسئله انگیزه فعالان این عرصه را به دنبال خواهد داشت.
این فعال حوزه کشاورزی با تاکید بر اینکه یکی دیگر از مشوق‌های اجرای مطلوب طرح جهش تولید در دیمزارها، خرید تضمینی محصولات است، خاطرنشان می‌کند: با توجه به اینکه طرح جهش تولید در دیمزارها به تازگی آغاز شده و ریسک‌پذیری بالایی دارد، به همین خاطر ممکن است با استقبال کمی مواجه شود اما خرید تضمینی محصولات کشت شده در قالب این طرح به کشاورزان این انگیزه را می‌دهد که با اطمینان خاطر وارد این عرصه شوند.
۳۲۰ هکتار از اراضی دیم زنجان در طرح جهش تولید قرار دارد
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان می‌گوید: ۳۲۰ هزار هکتار از اراضی استان زیر پوشش طرح جهش تولید در دیمزارها قرار دارد.
زنجان جزو ۲۱ استان اجراکننده این طرح است و سال گذشته ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی استان مشمول این طرح شد و امسال ۳۲۰ هزار هکتار از اراضی دیم تحت پوشش قرار گرفت
سعید ناصر وفایی به اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها اشاره و اظهار می‌کند: زنجان جزو ۲۱ استان اجراکننده این طرح است و سال گذشته ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی استان مشمول این طرح شد و امسال ۳۲۰ هزار هکتار از اراضی دیم تحت پوشش قرار گرفت.
وی با اشاره به اینکه حمایت‌های مالی طرح جهش تولید در دیمزارها با ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) است، ابراز می‌کند: مجری‌گری طرح را نیز وزارت جهاد کشاورزی برعهده دارد و یکی از اهداف مهم آن افزایش تولید در واحد سطح اراضی دیم است.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان با اشاره به اینکه ۸۵ درصد از راضی استان زنجان دیم و ۱۵ درصد آن آبی است، بیان می‌کند: همین موضوع توجه به ۶۵۰ هزار هکتار از راضی دیم استان را آشکار می‌سازد و باید برنامه‌ریزی لازم انجام و کشاورزان مورد راهنمایی و حمایت قرار گیرند.
وی یادآور می‌شود: با وجود اینکه دیمزارها به میزان بارندگی وابسته هستند و بارش بیشتر به تولید بیشتر منجر می‌شود، اما با همان بارندگی اگر یک سری عملیات زراعی به شکل فنی و اصولی انجام گیرد، می‌توانیم عملکرد را افزایش دهیم و جهش تولید داشته باشیم.
وفایی ادامه می‌دهد: طرح جهش تولید در دیمزارها ۵ ساله بوده و باید سالانه ۵ درصد به میزان تولید محصولات زراعی در دیمزارها اضافه شود و در پایان طرح باید ۲۵ درصد رشد داشته باشیم که البته با توجه به بارش‌های سالانه و شرایط زمانی این رقم متغیر خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه حمایت‌های بعدی مربوط به بیمه محصولات کشاورزی است، ابراز می‌کند: با این طرح کشاورزی که پیش از این ۲۱۰ هزار تومان برای بیمه پرداخت می‌کرد، اکنون ۱۰۰ هزار تومان را پرداخت می‌کند.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان ارائه کود را از دیگر حمایت‌های طرح عنوان کرده و می‌افزاید: برخی کودهای بذرمال در زمان کاشت مورد استفاده قرار می‌گیرد و سبب جوانه‌زنی سریع‌تر و افزایش عملکرد محصول می‌شود و برخی کودهای NPK نیز به رایگان در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.
وفایی می‌افزاید: همچنین با توجه به اینکه ۸۵ درصد از اراضی استان به شکل دیم کشت می‌شود باید خود را با حوادث سازگار کنیم و برنامه‌ریزی لازم در خصوص تنش‌های گرمایی و خشکی را داشته باشیم تا به امنیت و اقتدار غذایی پایدار دست یابیم.
کشاورزان در طرح جهش تولید در دیمزارها حمایت می‌شوند
ناظر ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) استان زنجان در طرح جهش تولید در دیمزارها، می‌گوید: کشاورزان در طرح جهش تولید در دیمزارها از حمایت‌های مالی و بیمه‌ای بهره‌مند می‌شوند.
مهدی پیرنیاکانی در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد طرح جهش تولید در دیمزارها به عنوان یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های در حال اجرا اظهار می‌کند: طرح جهش تولید از ۳ سال پیش در سطح کشور و از سال گذشته در استان زنجان به اجرا درآمده است.
برش استانی در نظر گرفته شده برای اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها برای سال گذشته ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی دیم استان بود، در سال جاری این رقم به ۳۲۰ هزار هکتار رسیده است
وی با اشاره به اینکه برش استانی در نظر گرفته شده برای اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها برای سال گذشته ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی دیم استان بود، ابراز کرد: در سال جاری این رقم به ۳۲۰ هزار هکتار رسیده است.
ناظر ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) استان زنجان در طرح جهش تولید در دیمزارها بیان می‌کند: مجری این طرح وزارت جهاد کشاورزی و بحث نظارت و حمایت مالی بر عهده ستاد اجرایی فرمان امام (ره) بوده و گستره فعالیت آن کل استان است اما با توجه به وسعت و استعداد هر شهرستان، کارهای اختصاصی برای هر منطقه در نظر گرفته شده است.
وی با اشاره به اینکه کشاورزان و دیم‌کاران در چند قالب مورد حمایت قرار می‌گیرند، تصریح می‌کند: یکی از مهم‌ترین حمایت‌های ستاد به تجهیز مکانیزاسیون کشت دیم اختصاص دارد که تسهیلات ۱۰۰ میلیون تومانی با نرخ ۴ درصد به کشاورزان اعطا می‌شود و در سال جاری ۳۰ میلیارد تومان اعتبار برای این منظور پیش‌بینی شده است.
پیرنیاکانی پوشش بیمه‌ای محصولات تولیدی این طرح را از دیگر حمایت‌ها برشمرد و می‌گوید: در این حالت نیز کشاورزان مشمول طرح، ۱۰۰ هزار تومان از هزینه ۲۲۰ هزار تومانی بیمه را از طریق ستاد فرمان امام و مابقی را خود پرداخت می‌کنند که سال گذشته ۱۰ میلیارد تومان و امسال ۱۶ میلیارد تومان اعتبار برای امر اختصاص یافته است.
وی با اشاره به اینکه در طرح جهش تولید دیمزارها تأمین نهاده‌های کشاورزی نیز مورد حمایت قرار گرفته است، عنوان کرد: در سال گذشته برخی از نهاده‌ها به رایگان در اختیار کشاورزان قرار گرفت و امسال نیز این امکان فراهم شده است.
ناظر ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) استان زنجان در طرح جهش تولید در دیمزارها یادآور می‌شود: کنترل عوامل زیان‌رسان از دیگر حمایت‌های طرح است که مبارزه با آفات و بیماری‌ها در ۲ قالب انجام می‌شود و یکی به خرید سموم کشاورزی و دیگری به اعطای کمک‌هزینه‌های سم‌پاشی مزارع مشمول طرح اختصاص دارد.
وی موضوع آموزش و ترویج را در جهش تولید دیمزارها مهم خواند و می‌افزاید: هم بحث پایش مزارع و هم آموزش و ترویج مورد توجه جدی قرار گرفته است تا بتوانیم به سمت کشت‌های اصولی پیش برویم و کارشناسان بخش دولتی و خصوصی تحت پوشش طرح قرار گرفتند.
پیرنیاکانی خاطرنشان کرد: از اهداف اصلی طرح، تقویت کشاورزان ضعیف و جهش تولید و ارتقای بهره‌وری است و چند محصول عمده شامل گندم، جو، دانه‌های روغنی، نباتات علوفه‌ای و گیاهان دارویی مورد توجه قرار گرفتند و ارقام جدید محصولات نیز به کشاورزان معرفی می‌شود.
وجود ۶۰۰ هزار هکتار اراضی دیم در استان زنجان
در ادامه ناظر فنی طرح جهش تولید در دیمزارها با بیان اینکه زراعت گندم وجود به عنوان زراعت مادر محسوب می‌شود، می‌گوید: با توجه به خشکسالی‌های چند سال اخیر با اجرای این طرح میزان خرید استان از ۷۰ هزار تن در سال گذشته به ۲۲۰ هزار تن در امسال افزایش پیدا کرد.
مجید خیاوی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ۶۰۰ هزار هکتار اراضی دیم در استان وجود دارد، می‌گوید: متوسط تولید استان در هر هکتار از اراضی دیم یک تن است که اگر کشاورزی اصولی و علمی انجام شود می‌توان از هر هکتار میزان ۴-۵ تن برداشت نمود.
وی با اشاره به پتانسیل بالای کشت دیم در استان خاطرنشان می‌کند: با انجام کشاورزی مبتنی بر دانش و پایش مزارع می‌توان به ارتقای بهره وری، تولید پایدار و خودکفایی در تولید دست پیدا کرد.
بدون شک اجرای مطلوب طرح جهش تولید در دیمزارها را می‌توان معامله برد – برد بین دولت و کشاورزان قلمداد کرد؛ چرا که اولاً دولت به اهداف خود در حوزه امنیت غذایی که همان تأمین محصولات استراتژیک است، دست پیدا می‌کند و ثانیاً کشاورز نیز فارغ از ایجاد اشتغال، به موهبت بزرگی چون تأمین معیشت می‌رسد؛ بنابراین انتظار می‌رود زنجان یکی از استان‌های موفق در اجرای این طرح باشد.
منبع: مهر
