وقتی بازار سرمایه نفس کشید

اوایل آبان به نقطه‌ تحمل بازار رسیده ایم جایی که شاخص نه فرو می‌ریزد، نه جهش می‌کند؛ فقط سعی دارد خودش را بازیابی کند تا ببیند در آبان تصمیم‌سازی مالی دولت، چه افقی پیش رو قرار دارد.

در نخستین هفته آبان، بورس به نقطه‌ تعادل رسید؛ جایی میان خستگی و امید، میان پول‌های محتاط و شاخصی که از سقوط نجات یافت. بازار این هفته سبز بود، اما سبزی‌اش رنگ تطهیر داشت، نه جهش.

وزن‌کشی اعتماد

روز اول کاری، شنبه بازار بورس، آغاز آبان با ریزش بود؛ ۱۹‌هزار واحد افت، سقوط از محدوده‌ ۳‌ میلیون‌ و ۷۹‌ هزار تا ۳‌ میلیون‌ و ۶۰‌ هزار واحد. نفس بازار سنگین، معامله‌گران بی‌انگیزه، پول‌های حقیقی رو به خروج.

فولاد، فملی و نوری زمین‌گیر شدند، در مقابل شستا و وبملت فقط اندکی از خسارت را پوشاندند.

در دل این افت، یک رفتار مهم دیده شد: دارویی‌ها ایستادند؛ تنها حوزه‌ای که جریان ورود نقدینگی را حفظ کرد. شنبه تصویر روشنی داشت — بازار خودش را وزن‌کشی می‌کرد، دقیقاً در نقطه‌ی تحمل.

یکشنبه بازار با گام محتاطانه بالا رفت؛ شاخص کل ۲۴‌هزار واحد رشد کرد، اما عمق معاملات هنوز کم بود. انگار بازار تصمیم گرفته بود از اضطراب فاصله بگیرد اما هنوز به اطمینان نرسیده. ارزش کل معاملات خرد زیر ۶ همت، حجم کم، اما مسیر قیمت‌ها رو به بالا.

هسته اصلی نقدینگی تازه، به سمت شیمیایی‌ها و بانکی‌ها رفت؛ نشانه‌ای از تغییر تاکتیک حقیقی‌ها بعد از نوسان هفته قبل. حتی در بورس کالا، سکه و زعفران بالا رفتند؛ علامتی کوچک اما معنادار از حرکت موازی دارایی‌های واقعی و بورس نشانه‌ ورود به فاز تورمی کوتاه‌مدت.

صعود واقعی

وقتی شاخص در سومین روز هفته اول آبان، به ۳‌ میلیون‌ و ۱۲۷‌ هزار واحد رسید، همه چیز رنگ تازه‌ای گرفت. ۶۶۰‌میلیارد تومان پول حقیقی وارد شد، بزرگ‌ترین ورود سه‌ماهه.

فارس در صدر جذب نقدینگی بود، در حالی‌که فملی و خودرو و وبملت با خروج روبه‌رو شدند. حقیقی‌ها در این روز میان صنایع صادرات‌محور و سهم‌های ریالی، هدفی مشخص داشتند: سرمایه را از داخل بیرون ببرند و به سود جهانی گره بزنند. ارزش معاملات خرد با ۱۵ همت رکورد زد و بازار از حالت تماشاچی به بازیگر تبدیل شد.

عبور از تردید

بازار در چهارمین روز کاری هفته یعنی سه‌شنبه، مرز روانی خود را شکست. رشد ۴۷‌ هزار واحدی شاخص کل تا سطح ۳‌ میلیون‌ و ۱۷۵‌ هزار واحد، پیام واضحی داشت: اعتماد در حال بازسازی است.

نمادهای صادراتی مثل فارس، فملی، فولاد و پارسان نقش اصلی را بر عهده داشتند؛ فقط ۲ نماد فارس و فملی ۱۶‌هزار واحد از شاخص را جابه‌جا کردند.

ورود ۱.۱‌ هزار میلیارد تومان پول حقیقی پرفشارترین جریان نقدینگی سال بود. سه‌شنبه، روزی است که نمودار حرف خودش را زد؛ برگشت نه از پول، بلکه از باور.

آخرین روز کاری هفته، شاخص کل از سقف سه‌میلیون‌ و ۲۰۰‌ هزار واحد عبور کرد و در رقم ۳‌ میلیون‌ و ۲۰۹‌ هزار واحد ایستاد. رنگ تابلو سبز، اما آرام.

شاخص هم‌وزن هم رشد کرد و به محدوده‌ ۹۲۴‌ هزار واحد رسید؛ فرابورس با صعودی ملایم در جایگاه ۲۷‌ هزار واحد تثبیت شد.

تاثیرگذارترین‌ها همان‌ها بودند: فارس، فملی، فولاد، پارسان، شپنا، وغدیر و تاپیکو. ارزش معاملات خرد حدود ۱۴.۵ همت بود و در پایان روز، بورس ۲۵۴ میلیارد تومان ورود نقدینگی حقیقی را ثبت کرد. این، معنای بازگشت بود، نه تکرار.

تصمیم‌های بخشنامه‌ای و بازسازی اعتماد

محمدرضا رافع، کارشناس بازار سرمایه توضیح داد که ریشه‌ی این صعود در ۲ تصمیم سیاستی نهفته است، کاهش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و مجوز فروش ارز صادرکنندگان فولادی در تالار دوم دو عامل کلیدی هفته بودند که موتور بازار را روشن کردند.»

وی تاکید کرد: نرخ خوراک از دهه‌ ۹۰ تاکنون در سود پتروشیمی‌ها تعیین‌کننده بوده و مجوز فروش ارز فولادی‌ها در نرخ‌های ۹۰ تا ۱۰۰‌ هزار تومان، توان واقعی آن‌ها را آزاد کرده است.

داده‌های بازار صحت گفته‌ رافع را تایید می‌کردند؛ چهارشنبه، صف خرید سنگین در فولاد مبارکه بیش از چهار هزار واحد به شاخص اضافه کرد و اثر روانی‌اش بر کل بازار گسترده شد. حقیقی‌ها تا پایان هفته دست بالا را داشتند و ورود پول حقیقی در مجموع به بیش از ۲۵۰ میلیارد تومان رسید.

رافع اضافه کرد: اگر نرخ ارز صادراتی تثبیت شود، سودآوری گروه‌های بزرگ صنعتی افزایش می‌یابد و مسیر ورود سرمایه تازه در هفته‌های بعد باز خواهد شد. بازار امروز آینده را می‌خرد، نه گذشته را.

این کارشناس بازار سرمایه وجه کلان هفته را به‌درستی تشخیص داد و گفت: بازار بیش از حمایت مالی، به حمایت سیاستی نیاز داشت. کاهش نرخ خوراک و رفع محدودیت فروش ارز، ۲ تصمیمی بود که نشان داد دولت به سمت واقع‌گرایی در اقتصاد حرکت می‌کند. ادامه‌ همین مسیر، پیش‌شرط آشتی سرمایه‌گذاران با بورس است.

هفته‌ اول آبان برای بورس، هفته‌ تنفس و تثبیت بود؛ سهم‌های صادراتی دوباره محور شدند، پول تازه برگشت و شاخص اعتماد بازسازی شد. اما هنوز نشانه‌هایی از احتیاط در رفتار حقوقی‌ها دیده می‌شود.

بورس این هفته ندوید، فقط نفس کشید، اما این نفس، اولین نشانه‌ حیات بعد از خستگی طولانی بود.