ثبت آثار تاریخی، دغدغه ای جهانی برای جذب گردشگر
ثبت جهانی آثار تاریخی و منابع طبیعی که در حوزه گردشگری یا میراث فرهنگی قرار می گیرند، یکی از دغدغه های مهم در همه کشورها محسوب می شود چرا که شناسنامه دار شدن این آثار خروجی های خوبی در جذب گردشگر به همراه خواهد داشت.
بسیاری از اوقات خبر ثبت ملی یا جهانی یک اثر تاریخی، فرهنگی یا طبیعی به گوش مان می رسد، اما چه شد که ثبت یک اثر آنقدر اهمیت پیدا کرد که نه تنها در ایران بلکه در جهان شاهد ثبت آثار ملموس یا غیر ملموس هستیم؟
پس از تخریب تعداد زیادی از آثار فرهنگی در جنگ جهانی دوم، هلند پیشنهادی را مبنی بر حفاظت از میراث فرهنگی کشورها به سازمان ملل داد و همین امر، منجر به تصویب قانونی شد که پس از مدتی با اضافه شدن الحاقات دیگر، عنوان می کرد که هرگونه تخریب آثار تاریخی و فرهنگی، جنایتی جنگی محسوب می شود.
در همین راستا بسیاری از کشورها برای ثبت آثار خود در یونسکو اقدام کردند، ایران به دلیل شرایط خاصی همچون انقلاب، جنگ تحمیلی و تبعات ناشی از آن با یک تأخیر حدوداً ۲۴ ساله برای ثبت آثار خود در یونسکو اقدام کرد و توانست در سال ۱۹۷۵ سه اثر مهم یعنی میدان نقش جهان اصفهان، تخت جمشید و چغازنبیل را در حافظه جهانی به ثبت برساند. پس از ثبت این سه اثر در فهرست میراث جهانی یونسکو، پروسه ثبت سرعت بیشتری گرفت، چرا که مسئولان و متولیان امر به اهمیت ثبت آثار و پیامدهای مثبت آن بیش از پیش پی بردند.
یکی از پیامدهای مثبت ثبت اثر در یونسکو در زمان وقوع زلزله بم خود را نشان داد، با توجه به ثبت جهانی ارگ بم در فهرست یونسکو، پس از وقوع زلزله مبالغ چندمیلیون دلاری از طرف سازمان یونسکو برای بازسازی ارگ بم تخصیص یافت. اثر ثبتی به ویترینی برای معرفی یک کشور به مردم جهان تبدیل می‌شود، همین امر منجر به جذب گردشگر و ارزآوری برای کشوری خواهد شد که به نوبه خود می تواند موفقیتی بزرگ محسوب شود، به همین جهت هم ثبت جهانی آثار تاریخی و منابع طبیعی که در حوزه گردشگری یا میراث فرهنگی قرار می گیرند، یکی از دغدغه های مهم در همه کشورهاست.
برای مثال سال ۲۰۱۳ و بر اساس آمار منتشر شده، حدود یک میلیون نفر روی نام تخت جمشید به عنوان یک اثر ثبت جهانی کلیک کرده بودند، اگر ۱۰ تا ۲۰ درصد از این جامعه آماری یک میلیون نفری هم تخت جمشید را مقصد سفر خود قرار داده باشند، در آن سال ۲۰۰ هزار نفر برای بازدید از سایت جهانی تخت جمشید راهی ایران شده اند.
ثبت تمامی این موارد در حافظه جهانی یونسکو می تواند گردشگران دیگر را هم برای بازدید از این اثر ترغیب کند و آن ها را به ایران بکشاند. در میان کشورهای دارای اثر ثبت جهانی در یونسکو، ایتالیا با حدود ۵۴ اثر در جایگاه نخست قرار دارد، ۶ کشور دیگر یعنی آمریکا، فرانسه، ترکیه، چین، آلمان و مکزیک هم بیشترین آثار ثبت شده را دارند و با اینکه جزو کشورهای صنعتی محسوب می شوند، با این حال خود را بی نیاز از ثبت آثار تاریخی و فرهنگی خود نمی دانند، چرا که به خوبی به نقش این اقدام در جذب گردشگر و تأمین بودجه خود واقف هستند و به خوبی می دانند هویت دار شدن و شناسنامه دار شدن این آثار خروجی های خوبی به همراه خواهد داشت.
هرچند در ایران، شفاف نبودن قوانین در حوزه میراث فرهنگی و کمبود بودجه، جزو چالش های اساسی در حوزه میراث فرهنگی محسوب می شوند، اما با این حال تلاش برای ثبت آثار تاریخی و فرهنگی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو همچنان ادامه دارد.
منبع: فارس
