هر یک ساعت فعالیت نیروگاه ۱۵۰۰ مگاواتی ۶ میلیارد تومان هزینه دارد
برای هر یک ساعت فعالیت نیروگاه ۱۵۰۰ مگاواتی حدود ۱۲۰ هزار دلار معادل ۶ میلیارد تومان هزینه می‌شود و بر این اساس در هر کشوری با اجرای طرح‌های مدیریت مصرف و صرفه جویی از احداث یک نیروگاه مازاد با توان تولید ۱۲۰۰ مگاوات برق جلوگیری می‌شود.
با صرفه‌جویی در صنعت برق ذخیره مالی مناسبی صورت می‌گیرد، به‌طوری که از ۱.۵ میلیارد دلار هزینه احداث نیروگاه، با احتساب ساعات فعالیت مفید این نیروگاه به صورت سالانه حداقل ۷۰۰ میلیون دلار معادل ۳۵ هزار میلیارد تومان در این کشور صرفه جویی رقم خواهد خورد.
بر اساس همین اصل مهم در بسیاری از کشورهای جهان شاهد مدیریت مصرف برق در کل طول سال به ویژه در ایام اوج بار مصرف هستیم و دولت‌ها تلاش می‌کنند با روش‌های مختلف از جمله ارائه پاداش و یا جریمه شهروندان خود را به صرفه جویی در مصرف انرژی برق ترغیب کنند.
به طور مثال در کشور آمریکا که سالانه ۱۵ تا ۲۰ دوره اوج مصرف وجود دارد، در ایام اوج مصرف تعرفه برق تا سه برابر قیمت تمام شده (۱۰ سنت برای هر کیلو وات ساعت) افزایش می‌یابد تا از این طریق اولاً تلاش شود مصرف مشترکان کاهش پیدا کند و ثانیاً مشترکان پر مصرف هزینه بیشتری بابت مصرف برق پرداخت کنند تا شرکت‌های تولید کننده برق متضرر نشوند.
موضوع دریافت قیمت تمام شده تولید برق از مشترکان (هر کیلووات ساعت ۵۰۰۰ تومان) و جریمه مشترکان پر مصرف در بسیاری از کشورهای جهان در حالی است که در ایران استراتژی ارائه پاداش با هدف ترغیب مشترکان به صرفه‌جویی مورد تأکید است و تلاش می‌شود از این مسیر مشترکان بخش خانگی مصرف خود را کاهش دهند.
در همین راستا در دو سال اخیر موضوع مدیریت مصرف برق از طریق ارائه پاداش در کنار سایر برنامه‌ها مورد تأکید و توجه ویژه قرار گرفت و در تابستان سال گذشته ارائه پاداش ۴ برابری و در سال جاری طرح ارائه پاداش ۲۰ برابری صرفه‌جویی بخش خانگی به اجرا در آمد.
اجرای این طرح و طرح‌های مشابه در بخش‌های دیگر از آن جهت اهمیت دارد که بدانیم ظرفیت عملیاتی تولید برق ایران در اوج بار چیزی حدود ۶۰ هزار مگاوات است و اگر مدیریت مصرف در این رابطه صورت نگیرد، برای جلوگیری از خاموشی و به تبع آن تأمین نیازهای مازاد به ده‌ها میلیارد دلار اعتبار و ساخت چندین نیروگاه جدید نیاز است که نه به لحاظ اقتصادی و نه به لحاظ زیست محیطی توجیه منطقی ندارد.
در مقابل مشارکت شهروندان در اجرای طرح‌های مدیریت مصرف و صرفه‌جویی نه تنها به واسطه سوخت مورد نیاز کمتر در نیروگاه‌ها پیامدهای مثبت زیست محیطی به همراه دارد، همچنین به واسطه کاهش نیاز کشور به احداث نیروگاه جدید به اقتصاد کلان کشور کمک شایانی می‌کند.
در این حالت و با فرض کاهش ۴ درصدی مصرف برق تنها در بخش خانگی امکان صرفه‌جویی ۱۲۰۰ مگاوات برق معادل ظرفیت یک نیروگاه. ۱۵۰۰ مگاواتی ایجاد خواهد شد که معنای دیگر آن بی نیازی از احداث نیروگاهی مازاد به ارزش حدودی یک و نیم میلیارد دلار خواهد بود.
نیروگاه‌های کشور آماده گذر از تابستان
صنعت برق حرارتی در طول سال ۱۴۰۱ علاوه بر احداث واحدهای نیروگاهی جدید برنامه ارتقای ۱۰۳۵ مگاواتی توان عملی نیروگاه‌های موجود را در دستور کار قرار داده بود که این مهم در موعد مقرر محقق شد. در پروسه اجرای این برنامه فرایند ارتقای واحدهای گازی به روش Maptune + EMS منجر به افزایش ۴۸۱ مگاواتی توان عملی ۱۷۱ واحد نیروگاهی شد.
همچنین در این مدت نصب سیستم خنک‌کاری هوای ورودی توربین‌های گازی به روش مدیا ارتقای ۱۵۰ مگاواتی توان ۱۰ واحد نیروگاهی را به دنبال داشته است. از دیگر پروژه‌های پیش‌بینی شده در این بخش افزایش توان واحدهای گازی به روش IGV+بوده که پیاده‌سازی این طرح موجب ارتقای ۱۳۶ مگاواتی توان ۴۷ واحد نیروگاهی شد. از سوی دیگر طی یک‌سال اخیر ارتقای ۱۲۶ مگاواتی توان عملی ۴۴ واحد نیروگاهی نیز از طریق افزایش تولید بلوک سیکل به روش HRSG additional firing پیاده‌سازی شده است.
از سوی دیگر در این مدت نصب سیستم خنک‌کاری هوای ورودی توربین‌های گازی به روش تراکم مرطوب موجب افزایش ۹۰ مگاواتی شش واحد نیروگاهی شده و ارتقای توربین‌های گازی به روش‌های MAP۲B، CT۶۰ در این بازه زمانی ارتقای ۱۳۰ مگاواتی توان عملی هشت واحد نیروگاهی را در پی داشته است.
همچنین از ابتدای مهرماه سال گذشته به منظور تامین برق پایدار پیک تابستان امسال حدود ۱۰۷ هزار مگاوات برنامه تعمیراتی در دستور کار قرار گرفت که تاکنون ۶۲ هزار مگاوات از این برنامه آغاز شد که در حال حاضر ۵۲ هزار و ۵۰۰ مگاوات از برنامه شروع شده در این بخش به پایان رسیده است.
از میان برنامه‌های تعمیراتی آغاز شده در این مدت حدود ۴۰۱۶ مگاوات مربوط به تعمیرات اساسی واحدهای بخاری، ۷۵۸۸ مگاوات مربوط به تعمیرات اساسی واحدهای گازی، ۲۰ هزار و ۸۱۳ مگاوات مربوط به تعمیرات دوره‌ای واحدهای بخاری، ۲۷ هزار و ۹۹۷ مگاوات مربوط به اتاق احتراق و ۱۵۸۶ مگاوات مربوط به بازدید مسیر داغ بوده است.
طبق اعلام ناصر اسکندری، معاون راهبردی تولید شرکت مادرتخصصی برق حرارتی، ۹۷ درصد برنامه تعمیرات نیروگاهی به اتمام رسیده است و مابقی نیز طی روزهای آینده تکمیل می‌شود، بیش از ۸۰۰۰ میلیارد تومان برای تعمیرات نیروگاه‌های دولتی هزینه شده است.
راندمان فعلی نیروگاه ها ۳۹.۱ درصد است که مطابق برنامه‌ریزی های صورت گرفته تا پایان ۱۴۰۲ به ۳۹.۲ درصد خواهیم رسید با این حال موضوع صرفه‌جویی اهمیت زیادی دارد که باید مورد توجه همه مشترکان قرار بگیرد چراکه ضمن حفظ سرمایه ملی به موضوعات محیط زیستی نیز توجه می‌شود.
منبع: ایسنا
